ΕΧΑΣΑΝ ΤΗΝ ΖΩΗ ΤΟΥΣ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΟΥ ΕΜΦΥΛΙΟΥ
(ΘΑ ΣΥΜΠΛΗΡΩΝΕΤΑΙ ΣΥΝΕΧΩΣ)
Τα αδέρφια ΝΙΚΟΣ αριστερά, και Δημήτρης ΤΣΝΤΖΙΡΑΚΟΣ του Βασιλείου: Ο πρώτος αριστερά σκοτώθηκε στο Γράμμο στρατιώτης του Ε.Σ και ο δεύτερος σκοτώθηκε ως στρατιώτης του Δ.Σ στον Όλυμπο. Αυτοί φταίνε για τον εμφύλιο.
Το εικονοστάσι βρίσκεται ένα χιλιόμετρο πριν φθάσουμε από την Μελίβοια στην Αγιά, στην εκκλησία των Ταξιαρχών.
Ο κύριος υπεύθυνος του φόνου αυτών των αθώων, ο Νικολάου ή Παππούς με συνυπεύθυνους τους Αθανατιώτες και Καψιώτες που τους είχε για συμβούλους του, ενώ οι εκτελεστές ήταν ο Γιαμαρέλλος και ο Λαγουδάκης. Σκότωσαν την γυναίκα του Νικολάου οι αντάρτες και έτρεφε μίσος γι' αυτούς, δεν καταλάβαινε τι έκανε. Μαζί του στις επιχειρήσεις έπαιρνε και τον δεκατριάχρονο γιο του.
15-11-2011. N.T. Τα παραπάνω γράφηκαν πριν ένα χρόνο περίπου. Δεν είναι εύκολο να γράψει κάποιος ότι ο τάδε σκότωσε όσες και αν είναι οι πληροφορίες και να μην γράφουμε και την άλλη πλευρά. Πρέπει να πάρουμε και να γράψουμε και τα λόγια αυτού που αναφέρεται, έστω και αν τώρα δεν βρίσκεται στη γη αλλά στην άλλη ζωή. Θα προσπαθήσω από πολλούς να μάθω κάτι για να ελαφρύνουμε κάπως τη θέση που βρέθηκε ο Παππούς, όσο μπορούμε. Να σκεφτείτε ότι για κάποιον που είναι γραμμένος στο blog και γράφηκαν όλο καλά λόγια για το πρόσωπό του, συγγενείς του είπαν να το βγάλω, γιατί δεν τους άρεσε μια λέξη! το παρόνομα ή παρατσούκλι! Πόσο δύσκολο είναι να γράφονται κακές πράξεις ανθρώπων!
Πρέπει όμως να γράφονται και να μελετώνται απ' όλους, μικρούς και μεγάλους, γιατί η ζωή στη γη είναι ελάχιστη, για να μη λέμε: «αχ τι έκανα»
Κατά τύχη ο Βασίλης Γκαμπράνης, νέος ακόμα, βρέθηκε στο σπίτι του Νικολάου ή Παππού όπως τον ονόμαζαν οι Μάυδες της εποχής του εμφυλίου αλλά και όλος ο κόσμος της επαρχίας Αγιάς, που το όνομά του για δυο περίπου χρόνια δημιουργούσε φόβο και τρόμο σε όλους τους κατοίκους.
Για να μην έχω κι εγώ τύψεις, τοποθετώ αυτό το βίντεο που ελαφρύνει, λίγο, την ψυχή του Παππού, αλλά που δικαιώνει όλα τα θύματά του. Θα γραφούν και άλλα για τον Νικολάου ή Παππού. Θα ήθελα, εσείς οι νέοι, να δώσετε μεγάλη προσοχή στα λόγια του χωριανού μας Βασίλη Γκαμπράνη, θα μάθετε πολλά.
Ο ΝΙΚΟΛΑΟΥ Η ΠΑΠΠΟΥΣ
Ποιος-οι όμως ήταν ο κύριος υπεύθυνος που άρπαξε τους αθώους χωριανούς μας από την αγγαλιά της οικογένειάς τους και τους σκότωσε σε διάφορες περιοχές του Κισσάβου; Αυτός-οι ήταν Αθανατιώτες αιμοβόροι και ζηλιάρηδες και..... ήθελαν να δοξαστούν χωρίς να προσφέρουν τίποτα στην κοινωνία, ζήλευαν τους εργατικούς ανθρώπους και χτυπούσαν στις πλάτες τους τεμπέληδες, μισούσαν όλους αυτούς που βοηθούσαν τους ανθρώπους και τους κακολογούσαν.
ΑΔΑΜΟΥΛΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ του ΛΕΩΝΙΔΑ
Αδαμούλης Κωνσταντίνος του Λεωνίδα
Αριστερά ο Αδαμούλης Κωνσταντίνος του Λεωνίδα και δεξιά ο Γκλαντής Βασίλειος. Σκοτώθηκαν και οι δυο στον εμφύλιο.
Δημηνίκος Ιωάννης: Ο αδερφός μου Ηλίας κατσιάκσει (έφυγε) απ’ το στρατό απ’ το Βόλο μαζί και ο Κωστάκης Αδαμούλης, ο Γιώργος Δαλδάς ή Νταλντάς ο Αντώνης Χαρατσής ή Μπουρούσης απ’ την Αγιά, που κάθονταν στην Αγιά αλλά η καταγωγή του ήταν από δω και η μάνα του ήταν (Νάκα) Ευσταθίου αλλά και ο πατέρας του από εδώ είχε καταγωγή.
Αδαμούλης Λεωνίδας, Μασούρας Ρίζος, 17-2-2007
Λεωνίδας: Τον Κωστάκη τον σκότωσαν στην φυλακή στον Κορυδαλό. Ο θείος της μάνας μου που ήταν αντισυνταγματάρχης του πυροβολικού και η μάνα μου πήγαν στην Αθήνα να τον γλιτώσουν, του είπε να βάλει υπογραφή να βγει όξου, δεν έβαζε και Κυριακή τον σκότωσαν. Στον στρατό που ήταν τον χτύπησαν, μ’ έλεγε ο Θωμάς ο Σάλλιαρης, τους χτυπούσαν για να φύγουν και μόλις έφυγε πήγαν και τον έπιασαν και τον δίκασαν ως λιποτάκτη, τον σακάτεψαν στο ξύλο. Τόχουμε το γράμμα απ’ τον Κωστάκη με μελανό μολύβι είναι γραμμένο το 1947 ή 48 στην φυλακή τον σκότωσαν. Έστειλαν τα πράγματά του στην Λάρισα και ο πατέρας μου ζορίστηκε και είπε: τους φασίστες σκότωσαν τον αδερφό μου, και από κει τον βάφτισαν κομουνιστή. Και σαν ανάπηρος έπρεπε να υπηρετήσει κάποιος ως προστάτης αλλά δεν άφηναν σε κανέναν να υπηρετήσει λιγότερο. «Δήμο άφησε το παιδί να υπηρετήσει την Πατρίδα» έλεγε η μάνα μου.
Ρίζος: ο Κωστάκης πήγε στο στρατό μαζί με τον Στέφανο Παπαρίζο ή Τσάνα έφυγαν και οι δύο απ’ το στρατό και οι δύο παν' χαμένοι. Έκανε χαζομάρα που δεν υπόγραψε.
Λεωνίδας: Δεν έβαζε υπογραφή, ήταν ποτισμένος.
........................................................................................
ΑΔΑΜΟΥΛΗΣ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ
Γκαμπράνης Νίκος 18-2-06: Ο Γιώργος Νταλντάς, κουνιάδος του Γκουντάρα Δημήτρη η Σγκουντούλα είχε γυναίκα την Φρύνη Τσόγγα απ' την Καρίτσα και ο Χαράλμπος Αδαμούλης είχε γυναίκα την αδερφή της Φρύνης και έμεινε στην Καρίτσα.
Αδαμούλης Λεωνίδας 17-2-2007: Ο αδερφός του πατέρα μου Χαράλαμπος Αδαμούλης παντρεύτηκε στην Καρίτσα με του Τσόγγα Γιώργου την αδερφή. Είχαν ένα κορίτσι την Άννα που παντρεύτηκε στην Κατερίνη. Για τον Χαράλαμπο δεν μας είπαν τίποτα, δεν ξέρουμε που σκοτώθηκε, ούτε τον είδε κανένας.
Καλαθάς Γεώργιος: Ο Αδαμούλης Χαράλαμπος του Λεωνίδα ήταν κομματική πρώτα, μετά στρατιώτης και αφού τους πήραν χαμπάρι τους αριστερούς και τους χτυπούσαν έφυγε απ’ το στρατό και ήρθε εδώ μαζί με τον Παπαρίζο Στέφανο ή Τσάνα έφυγαν από στρατιώτες.
.....................................................................................
ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΣ του Aστερίου.
Μούμος Στέργιος 16-2-2007 σελ 767- 774: Ήταν δυο χωριανοί πριονάδες, ο Στέργιος Στεργιανόπουλος και Στέργιος Αναστασίου που ήρθαν απ’ το Καταφύγι. Ο Στέργιος Αναστασίου είχε παιδί το Γιώργο που το έλεγαν Τσιάκαλο και έπαιζε βιολί. Ο Γιώργος πήρε για γυναίκα του την Μαργαρίτα, θυγατέρα του Βασίλη Μπουζούκη ή Μουσίκου και έκανε τον Τάσιο. Ο Στέργιος είχε και μια θυγατέρα που την πάντρεψε στην Τήνο με έναν φωτογράφο, Δημήτρη τον έλεγαν. Ο Γιώργος Αναστασίου σκοτώθηκε αντάρτης. Το παιδί το πήρε ο Νίκος Γάλλος με την γυναίκα του Ανθυμούλα και το μεγάλωσαν. Ο Τάσιος πήγε στην Αθήνα και παντρεύτηκε την Αικατερίνη κόρη του Κώστα Ποτού.
Ο Τάσιος Αναστασίου και ο Δημήτρης Αδαμούλης στην Μελίβοια την εποχή του 60. Ήταν οι καλύτεροι ποδοσφαιριστές της ομάδας της Μελίβοιας.
Καλαθάς Γεώργιος σελ. 9-12: Ο Αναστασίου Γιώργος του Αστερίου είναι πατέρας του Τάσιου που έχει το κορίτσι του Ποτού του αγροφύλακα και μητέρα την Μαργαρίτα. Ο Τάσιος βρίσκεται στη Αθήνα. Σκοτώθηκε στο δεύτερο, ήταν στο εφεδρικό ήταν και κομματική οργάνωση.
.....................................................
ΑΝΔΡΙΤΣΙΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΤΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥ
Σκοτώθηκε ως στρατιώτης στο Γράμμο..
............................................................................
ΑΣΜΙΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΤΟΥ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ
Φυτιλή - Ευσταθίου Χαρίκλεια Σύζ. Στεφ. 11-6-2005: Πρώτα οι αντάρτες στις 22 Φεβρουαρίου του 1947 πήραν τον άντρα μου Στέφανο και τον σκότωσαν. Τότε πέθανε και η παπαδιά του Παπαηλία το 1947, που γεννήθηκε ο γιος μου Γιάννης. Κοντά πήραν από τα σπίτια τους: Τον Βασίλη Ασμίνη ή Ντάμπο, τον Β. Κορδίλα τον πήραν και τον απόλυσαν, τον γραμματικό της Μαρίας Κυλινδρή, τον Γρηγόρη Καλαγιά, τον Βασίλη Καλακά που είχε την Σταύρο του Γιώργου Γκαλιάκη τη μάνα, τον Βασίλη Μπελιά της Φώτως 10-20 μέρες μετά τον δικό μου Στέφανο πήραν και αυτούς τους σκότωσαν και μετά πήραν τον Βασίλη Κορδίλα και Γάλλο Στέφανο. Το Δήμ Γάλλο τον πήραν μαζί με τον Β. Ασμίνη..
Τάκος Ευάγγελος 21-1-07: Το βράδυ που πήραν τον πατέρα μου, πήγαν προς την Πατσιούκα η μάνα μου και άλλοι αλλά δεν είδαν τίποτα. Στο δρόμο, εκεί στου Κυλινδρή προς του Πατριώτα κατέβαιναν δύο (2) πρόσωπα που εκείνη την ώρα πρέπει να είχαν πάρει τον Βασίλη Ασμίνη. Περπάτα! Περπάτα! Θα σε σκοτώσουμε και τον έριχναν κλωτσιές, ή μάνα μου που ήταν μαζί με την θεια μου του Γάλλου Χαράλαμπου μόλις είδαν αυτά γύρισαν πίσω.
Ξημέρωσε και βγήκε στο μπαλκόνι η μάνα μου και από κάτω η Μαρία Γάλλου: Ήρθαν, λέει και πήραν τον Μήτσιο και δεν γύρισε ακόμα.
- Πήραν και τον Αλέξη, λέει η μάνα μου. Ήρθε και η Παρασκευή Καλαγιά.
- Πήραν και τον Γρηγόρη, λέει, τον Μήτσιο Μπελιά τον Καλακά και Βασίλη Ασμίνη, έξη πήραν και μέσα σε 40 μέρες πήραν τον παππού τον Στεφανάκο Γάλλο και τον παππού Βασίλη Κορδίλα και τον Γκλαντή.
Έρχεται μια μέρα ο στρατός απ την Αγιά ήταν και ο Γρηγόρης Γουργιώτης μαζί τους.
- Πού είσαι Μαρία, έλα να δεις του Αλέξη τα ρούχα τα βρήκαμε πάνω στον Μπλαντού, να πούμε και την Παρασκευούλα Καλαγιά.
Κλάμα, κακό, εδώ. Περνούσε ένας ταγματάρχης από δω, χαμπνταρωμένος σ ένα άλογο,και τον ρωτούσαν οι δικοί μου. Ναι, λέει, βρήκαμε ρούχα αλλά δεν ξέρουμε ποιανού είναι. Αυτού μέσα στου Μπλαντού ήταν κλειστό το μέρος. Λένε ότι τους σκότωσαν με το ξύλο όλους, τους είχαν στον Βράχο και τους πετούσαν κάτω τον Μήτσιο τον Μπελιά που ήταν τελευταίος δεν πρόφθασαν να τον χτυπήσουν γιατί πέθανε από καρδιά είναι πληροφορίες αβάσιμες, απ άλλον τις άκουσα. .
.............................................................................................................
ΒΑΛΑΡΗΣ ΚΛΕΑΝΘΗΣ του ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ
Θεόδωρος Δουβώρης 11-3-05: O Βαλάρης Κλεάνθης ήταν πολιτοφύλακας στην Βουλγαρινή, τον βρήκα εκεί όταν έκανα μεταφορά από Βελία τέσσερις χιλιάδες πρόβατα και γίδια.
Καλαθάς Γεώργιος σελ. 13-16 από σελ 90-124: Ο Βαλάρης Κλεάνθης του Δημητρίου, πατέρας του Μήτσιου Βαλάρη ή Μητσιούλη που είναι στον συνεταιρισμό, ήταν κομματική, εφεδρικό, πρώτο και δεύτερο αντάρτικο, σκοτώθηκε στο Μαυροβούνι. Αφού τον έπιασαν, τον εκτέλεσαν επί τόπου.
.......................................................................
ΒΑΡΔΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ
Πασιάς Δημήτριος του Ιωάνου 17-2-07 ΣΕΛ 783-789: Στην Πατωμένη του Νιζηρού ήταν όταν μας συγγέντρωσαν όλους εκεί για να δούμε τις εκτελέσεις και να φοβηθούμε για να μην φύγουμε. Τον γνώρισα τον Βάρδα γιατί τον ήξερα και από δω. Δικάζουμε τον συναγωνιστή Γεώργο Βάρδα με την ποινή του θανάτου. Ο χωριανός μας Θύμνιος Γιάγκος ήταν δικαστικός επίτροπος. Δικάζουμε τον συναγωνιστή Γιώργιο Βάρδα με την ποινή του Θανάτου, μας έμασαν εκεί να βλέπουμε για να μην φεύγουμε, στον Νιζηρό Ολύμπου ήμασταν. Γυναίκα ήταν αυτή που διάβασε τις ποινές ήταν 14 δεκατέσσερα άτομα, μαζί τους και ένας παπάς μάλλον από την Νιβόλιανη. Μόνο ένας γλίτωσε απ’ τους 14. Αυτός ο ένας από τους 14 δεν σκοτώθηκε σηκώθηκε πάνω και κλαίγοντας έλεγε μη με σκοτώνετε και την γλίτωσε. Δίπλα είχαν μια γούρνα, τους έβαλαν μέσα και τους παράχωσαν Κάθε έναν χωριστά διάβαζαν την ποινή και κατηγορία.
Αυτός Βάρδας ή Γκατσαμπέτης δεν θέλησε ούτε μαντήλι να τον βάλουν μπροστά, ήταν του Βασίλη Βάρδα ο πατέρας, τους πέταξαν εκεί σε μια γούρνα.
Βασίλης Χαρατσής 13-1- 07: ..... ..καθίσαμε μιά βδομάδα στον Καπρίτσιο αναδιοργανωθήκαμε και πάλι περάσαμε από κάτω απ’ την παραλία, φθάσαμε στο Σανατόριο και από κει στα Πιέρια. Εκεί ήμασταν στο 3ο τάγμα πάνω απ’ την Κατερίνη. Εκεί πάνω είχαν να κάνουν μια εκτέλεση με 11 άτομα, δέκα πολίτες και ένας παπάς, διάβασαν το κατηγορητήριο εκεί μπροστά μας- λιποτακτούσαν συνέχεια- τους είχαν κρατούμενους σε κάτι αμπριά και τους σκότωσαν εκεί μπροστά μας. Εμάς μας είχαν βάλει σε σχήμα μισοφέγγαρο, ήμασταν χιλιάδες αντάρτες εκεί. Εκεί μπροστά μας οι κρατούμενοι κοιτούσαν εμάς, το απόσπασμα που ήταν από 6 άτομα είχαν τις πλάτες σε μας.
Διάβασε το κατηγορητήριο ένας και οι κατηγορούμενοι ήταν δεμένοι με τα καλώδια .
«Όχι συναγωνιστή δεν κάναμε τίποτα, άδικα θα πεθάνουμε, θα σας φανούμε χρήσιμοι, έλεγαν». Επισκοπόν, πυρ και κουλτούμπα όλοι. Από 3-4 μέτρα τους έτρωγε η φλόγα. Μόλις έπεσαν καταή έβγαλε το πιστόλι και απ’ τον πρώτο μέχρι το 11ο έριχνε στον κάθε ένα μια σφαίρα στο κεφάλι και αμπντούσε το κεφάλι προς τα πάνω, μέχρι τον έναν. .
........................................................................................
ΒΟΥΡΤΟΥΡΑΣ ΣΤΕΦΑΝΟΣ του ΙΩΑΝΝΟΥ
Καλαθάς Γεώργιος σελ. 9-12 από σελ 90-124: Ο Βούρτουρας Στέφανος του Ιωάννου αυτός ήταν μόνο στο εφεδρικό και βγήκε στο δεύτερο σκοτώθηκε στον Τίρναβο.
...................................................................
ΓΑΛΑΝΟΥΛΗ ΖΩΗ του ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ
Καλαθάς Γεώργιος σελ. 1-4 από σελ 90-124: Στον Άρειο σκότωσαν οι ΜΑΥδες με τον στρατό τον Παναγιώτη Γαλανούλη, τον αδερφό του Δημήτρη Γαλανούλη ή Γκαγκλιά, τη Ζωή Γαλανούλη του Δημητρίου γυναίκα του Γκαγκλιά και τον Δημήτρη Μητσιούλη του Χρήστου.
.............................................................................................
ΓΑΛΑΝΟΥΛΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ
Καλαθάς Γεώργιος σελ. 1-4 από σελ 90-124: Στον Άρειο σκότωσαν οι ΜΑΥδες με τον στρατό τον Παναγιώτη Γαλανούλη, τον αδερφό του Δημήτρη Γαλανούλη ή Γκαγκλιά, τη Ζωή Γαλανούλη του Δημητρίου γυναίκα του Γκαγκλιά και τον Δημήτρη Μητσιούλη του Χρήστου.
.....................................................................................
ΓΑΛΑΝΟΥΛΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ
Καλαθάς Γεώργιος σελ. 1-4 από σελ 90-124: Στον Άρειο σκότωσαν οι ΜΑΥδες με τον στρατό τον Παναγιώτη Γαλανούλη, τον αδερφό του Δημήτρη Γαλανούλη ή Γκαγκλιά, τη Ζωή Γαλανούλη του Δημητρίου γυναίκα του Γκαγκλιά και τον Δημήτρη Μητσιούλη του Χρήστου.
.................................................................................................................
ΓΑΛΛΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΤΟΥ ΣΤΕΦΑΝΟΥ
Τάκος Ευάγγελος 21-1-07: Ήταν Απρίλης μήνας και έρχεται το Πάσχα. Κατεβαίνει ένας αντάρτης και πάει στην Μαρία Γάλλου, ο Στέφανος ζούσε ακόμα, και τη λέει: επειδή έρχεται Πάσχα και επειδή οι δικοί σας είναι κρατούμενοι ακόμα άμα θέλετε φτιάξτε τίποτα για να τους πάμε. Φωνάζει και την μάνα μου η Μαρία και φτιάχνουν αυγά, κουλούρια, τα πήγαν και σε λίγες μέρες πήραν τον Στεφανάκο και τον Κορδίλα. Όμως μας κράτησαν εδώ ένα χρόνο να περιμένουμε ότι θα γυρίσουν πίσω, τον άλλο Απρίλη φύγαμε από δω. Σαράντα (40) μέρες μετά τους δικούς μας πήραν τον παππού τον Κορδίλα και τον Στέφανο Γάλλο.
Ευσταθίου Βασίλης 13-1-07: Θυμάμαι μια φορά που ο Μήτσιος ο Γάλλος έλεγε πολλά θα τους κάνουμε θα του φτιάσουμε εκεί ήταν και άλλοι που άκουγαν άλλά αφού πήραν τον Στέφανο Γάλλο και το Κορδίλα πήραν και ένα φτωχόν τον Γκλαντή για να πουν ότι είχαν ασύρματοι και ότι συνεργάζονταν, ρακαριά είχε και έβραζε ο άνθρωπος, φτώχεια μεγάλη. Στόμα είχε ο Καλαγιάς και ο Μήτσιος ο Μπελιάς.
Καλαθάς Γεώργιος: Το Γάλλο Δημήτριο του Στεφάνου τον σκότωσαν οι αντάρτες ήταν πατέρας του Στέφανου που έχει το καφενείο.
..........................................................................
ΓΑΛΛΟΣ ΣΤΕΦΑΝΟΣ Η ΣΤΕΦΑΝΑΚΟΣ
Ευσταθίου Βασίλης 13-1-07 : Θυμάμαι μια φορά που ο Μήτσιος ο Γάλλος έλεγε πολλά, θα τους κάνουμε θα τους φτιάσουμε, εκεί ήταν και άλλοι που άκουγαν άλλά αφού πήραν τον Στέφανο Γάλλο και το Κορδίλα πήραν και ένα φτωχό, τον Γκλαντή για να πουν ότι είχαν ασύρματοι και ότι συνεργάζονταν, ρακαριά είχε και έβραζε ο άνθρωπος, φτώχεια μεγάλη.
Βασίλης Ευσταθίου 13-01- 07: Το τραγούδι για τον Καλαγιά και τον Στεφανάκο Γάλλο το βγάλανε προτού τους πάρ’ν για να τους σκοτώσουν κι έλεγε: «Παντρεύεται ο Καλαγιάς και παίρν’ τον Στεφανάκο, μαμπαμπάμ και μπρουμπαμπούμ τα’ άργανα. Κάλεσαν και τον Πατσιά κάλεσαν και τον Λιάρο…» και αυτό το λέγαμε όταν ήμασταν στην Αγιά στου Μουσίκου το μαγαζί και λέει ο Λιάρος: «Μόλις πήραν τον Γάλλο και τον Καλαγιά εφυγάμε απ’ το χωριό γιατί θα παίρνανε με τη σειρά και μας, άρε τ’ άργανα που έλεγαν ήταν τα μαχαίρα που τροχούσαν και σκότωσαν τον κόσμο. Μπραμπαμπρούμπα τροχούσαν τα μαχαίρια γι’ αυτό τόλεγαν το τραγούδ’ έλεγε ο Λιάρος.» Είχε μαγαζί στην Αγιά ο Μουσίκος.
Τότε ήταν ο Στέφανος Γάλλος πρόεδρος και ήταν έξω απ' το σπίτι του και φώναζαν:
- Να βγει έξω ο πρόεδρος να μας μιλήσ’ τι στάσ’ θα πάρ’ αν ’ρθει ο Σούρλας στο χωριό.
Βγαίνει έξω ο Μήτσιος ο γιος του ψύχραιμα και λέει:
- Τι θέλετε;
- Θέλουμε τον πρόεδρο να βγεί και να μας πει τι στάσ' θα πάρ' αν ’ρθει ο Σούρλας, είπε ο Μίλτος Σκάθαρος.
- Εσύ κοίτα τι στάσ’ θα παρ’ς και μην κοιτάς τον πρόεδρο, είπε ο γιος του ο Μήτσιος.
- Βρε Κολωνακιώτη φώναζαν.
Χώθηκαν μέσα στο σπίτι άρπαξαν τον Στέφανο και τον έβγαλαν έξω απ’ την πόρτα.
"Εγώ από απόψε απαρατιούμαι από πρόεδρος και πρόεδρος είναι να αναλάβει ο Καλαγιάς Γρηγόρης", είπε ο Στέφανος.
...........................................................................................................
ΓΚΑΛΙΑΚΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ
..........................................................................................................
ΓΚΛΑΝΤΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ
Αριστερά ο Αδαμούλης Κωνσταντίνος του Λεωνίδα και δεξιά ο Γκλαντής Βασίλειος. Σκοτώθηκαν και οι δυο στον εμφύλιο.
Ευσταθίου Βασίλης 13-1-07 : Αφού πήραν τον Στέφανο Γάλλο και το Κορδίλα πήραν και ένα φτωχό, τον Γκλαντή, για να πουν ότι είχαν ασύρματοι και ότι συνεργάζονταν, ρακαριά είχε και έβραζε ο άνθρωπος, φτώχεια μεγάλη.
Τάκος Ευάγγελος 21-1-07. Χτύπησαν οι καμπάνες και συγκεντρώθηκε ο κόσμος στην Αγιά Παρασκευή, την παλιά, και ένας με το χουνί πήγε πάνω στο παράθυρο και φώναζε: «Σήμερα τα Δημοκρατικά στρατεύματα έδωσαν μάχη στο τάδε μέρος. Εχθρικές δυνάμεις απώλειες.. πολλές, Δημοκρατικές δυνάμεις κανέναν». Σε μια στιγμή ακούω: «Προσοχή Προσοχή! Οι δημοκρατικές δυνάμεις σκότωσαν δύο προδότες απ’ το χωριό σας» Εκείνη τη στιγμή με περνάει ένα σπαθί απ’ την κοιλιά μου, εκεί που είχαμε το ντουβάρι, εκεί που είναι τα κάγκελα τώρα, ήμουν, αυτός ήταν μέσα απ’ το παράθυρο, πάνω στο γυναικωνίτη…. θα ακούσω για τον πατέρα μου, λέω. «Σκότωσαν τον Βασίλη τον Γκλαντή και τον Μπάρκα». Ήταν γεμάτη, εδώ, η εκκλησιά, μέχρι πάνω οι δρόμοι και οπότε το αναφέρω αυτό ακόμα με περνά μια λωρίδα μπροστά στην κοιλιά μου.
............................................................................................................................................
ΓΚΟΥΝΤΑΡΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ του ΙΩΑΝΝΟΥ
ΓΚΟΥΝΤΑΡΑΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΤΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ
ΓΟΥΡΓΙΩΤΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ του ΠΑΝΑΓΙΏΤΗ ή ΤΣΕΛΙΟΣ
ΓΟΥΡΓΙΩΤΗΣ ΒΑΣΙΛΗΣ
ΤΟ ΠΙΣΩ ΜΕΡΟΣ ΤΗΣ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑΣ
Λυγγέρης Βασίλης 16-2-2007. Τότε, όταν έριχνε το περιβολικό απ' την Αγιά στην Άλχωρα, προδώθηκε η δουλειά κι έλεγαν ότι πρόδωσε ο Μήτσιος Μπάρκας, πατέρας του Βασίλη, πήγε στην Αγιά και πρόδωσε, ήταν αντάρτες μπροστά από 2 μέρες στην Άλχωρα. Εμείς αλών'ζαμε στο χωράφι, ήταν πολλοί αντάρτες εκεί και έπλυναν τα ρουχα. Την επαύριο αρχισε να ρίχνει το πυροβολικό. Την εξεφάνησαν την μάνα μου, την έλεγα του Κορδίλα βασίλη αυτήν την Ιστορία. Την πήγαν όλη νύχτα στον Αγιουλιά τον Νιβολιανίτικο μαζί και την Τσίβου, μάνα του Μήτσιακα και Μούζα (Δημήτρη Πλατσά) και ακόμα μία πήραν από δω, δεν την θυμάμαι. Τις πήγαν εκεί και τις ανάκριναν. Χτυπούσαν εκείνη τη στιγμή τον Μπάρκα που τον είχαν πάρει νωρίτερα μαζί με τον Τσέλιο ή Βασίλη Γουργιώτη . Ο Βασίλης Γουργιώτης ήταν αδερφός του Γιάννη Τέκα και του Κυργιάκου αυτοί δεν μαρτυρούσαν. «Σε χάρσαμι τόσες φορές» έλεγαν τον Μπάρκα παμ και μπουμ χτυπούσαν τον αποτελείωσαν απ' το ξύλο, πέθανε εκεί. Εκεί με την μάνα μου ήταν και ο Τσέλιος Γουργιώτης τι γίνεται και συ εδώ είσαι, είπε η μάνα μου. Με πήραν και μένα Φεβρώνω, είπε. Αυτός κοιμούνταν κατ' απ την οξυά, απ τον Γκούτζιμπο τον πήραν. Τον περίλαβαν κι αυτόν ύστερα στο ξύλο.
Εκεί ήταν κι ένας αντάρτης. Κρίμα, λέει η μάνα μου σ' αυτόν τον αντάρτη, δεν τον σκοτών' τουν άνθρωπου, θαρούσε ότι βαρούσαν τον Μπάρκα ακόμα, τι τον θελ'ν και τον τυραγνούν, κρίμα, ήταν πιτσιρικάς ο αντάρτης, 17 χρονού περίπου. Θεια, λέει, δεν βαρούν εκείνο του παππού (Μπάρκα) βαρούν αυτόν τον νεαρό που ήταν εδώ τώρα. Τον αποτελείωσαν κι αυτόν. Έρχεται η σειρά της μάνας μου. Ποια μέρα πήγες εσύ στην Αγιά; την λένε. Αλλά τον Μπάρκα τον σκότωσαν μπροστά στα μάτια της μάνας μου με το παλούκι , ρέκαζαν, βέλαζαν, όξου στα δέντρα ήταν, στα σύκα ήταν.
Σ' είπαμε αρέ κερατά, έλεγαν τον Μπάρκα, σι χαρσαμε μια, δύο, θα σε χαρίζουμε συνέχεια να μας καταδίνεις και να μας χτυπούν οι φασίστες με τα πυροβόλα;
Ν.Τ ήταν χωριανοί εκεί;
Βασίλης: όχι, κι αν ήταν θα ήταν τρυπωμένοι. Ήταν ο Βάσιος μ' έλεγε η μάναμ ένας ξανθός κι ένας άλος μ'ένα φαρδύ μουστάκ' κι χουντρός φαρδύς και μαύρα μάτια, νομίζω ότι ήταν και ο Μπαντέκος.
..........................................................................
ΔΑΛΔΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΤΟΥ ΕΥΘΥΜΙΟΥ
..............................................................................................................
ΔΑΛΔΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΤΟΥ
Χαρατσής Βασίλης του Μιλτιάδη 07-01-07: Ο Βασίλης Δαλδάς του Ευθυμίου σκοτώθηκε με την πρώτη μάχη στα Πιέρια στη Σφηκιά.
...................................................................
ΔΑΛΔΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΤΟΥ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ
ΔΑΛΔΑΣ ΣΤΑΥΡΟΣ ΤΟΥ ΧΡΗΣΤΟΥ
Τον Σταύρη Δαλδά τον σκότωσαν στην Αγιά οι ΜΑΥδες, τον είπαν άλτ, δεν σταμάτησε και τον σκότωσαν.
.................................................................................................
ΔΙΔΙΝΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΤΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ
Ευσταθίου Βασίλης 13-1-07:: Με τον Βασίλη Διδίνο πήγαμε μέχρι τα Πιέρια μαζί, εκεί στα Πιέρια μας έβαλαν σε τάγματα το Βασίλη στο Τέταρτο τάγμα.
......................................................................................................................................
ΔΙΔΙΝΟΣ ΕΠΑΜΕΙΝΩΝΔΑΣ
Διδίνος Νικόλαος του Επαμεινώνδα 13-1-07:
Πήραν τον πατέρα μου, τον Μήτσιο τον Μπουζούκη και τον Μπούντιο ή Παπαλέξη και τους είχαν στην Άλχωρα και στα κοντολάκια της Άλχωρας πέταξαν τον πατέρα μου. Τον Μήτσιο τον έλεγαν: " Έχετε οργάνωση με τις μπασκίνες;" Όχι, όχι, έλεγε μετά είπε έχουμε και τελευταία τον ανάκριναν τον πατέρα μου. Ο Μπούτιος μου τά ’λεγε ότι τον έλεγαν έχετε οργάνωση και ασύρματο που συνενοέστε με την Αστυνομία Αγιάς, δυο σφαλιάρες έριξαν τον Μήτσιο. Τον κρέμασαν και ο πατέρας μου έπασχε από κοίλη και ξεψύχισε ουδεκεί. Μ' έλεγαν ο Ντούμπτας με τον Σαλαμπάλα που είχαν γίδια. Αυτό το ποδάρι είναι του μακαρίτη Παμεινώνδα μ' έλεγε.
.............................................................................................................................................
ΔΗΜΗΝΙΚΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΤΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ
..........................................................................................................................
ΕΥΘΥΜΙΑΔΗ ΧΡΥΣΗ
........................................................................................
ΕΥΘΥΜΙΑΔΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΤΟΥ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ
Τον Ευθυμιάδη Γεώργιο τον σκότωσαν στη Δυστράτη.
................................................................................................................
ΕΥΘΥΜΙΑΔΗΣ ΖΗΣΗΣ
....................................................................................................................
ΕΥΘΥΜΙΑΔΗΣ ΚΛΕΑΝΘΗΣ ΤΟΥ ΜΙΛΤΙΑΔΗ
Τον Ευθυμιάδη Κλεάνθη τον σκότωσαν στην Μπαρατόια με την φορτωτήρα.
..................................................................................................................................
ΕΥΘΥΜΙΑΔΗΣ ΟΘΩΝΑΣ ΤΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ
Μπάκαβος Παναγιώτης 26-4-05: Ο Όθωνας Ευθυμιάδης αδερφός του Μιλτιάδη Ευθυμιάδη, γεννήθηκε το 1932 σκοτώθηκε αντάρτης.
Ζιούρκας Απόστολος 29-6-2005. Στο Στένωμα, στο Καρπενήσι, την επαύριο της μάχης είχαμε εξακόσιους τραυματίες. Ο Όθωνας Ευθυμιάδης ήταν στο λόχο του Μπίτσκου, ενώ του είπαν να πάει στο χειρουργείο αυτός ήθελε να πολεμήσει με το λόχο. τον έριξε ρουκέτα το αεροπλάνο και τον πήρε κατακούτελα, πυροτέχνημα έγινε. Χτυπήσαμε και ένα αεροπλάνο. Εκεί στην μάχη ο Σιώκας λοχαγός παράτησε τον λόχο και διαλύθηκε. Σ' αυτόν τον λόχο ήταν ο Όθωνας Ευθυμιάδης, πήγε να πάρει τον τραυματία και σκοτώθηκε.
.........................................................................................................
ΕΥΘΥΜΙΟΥ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΤΟΥ ΣΤΑΥΡΟΥ
Παπαρίζος Γ. ή Κούριας 15-7-95. Ο Φαληρέας τους δίδασκε όλους. Τον Ευθυμίου Δημήτριο ή Γκαρέτσιο τον σκότωσαν στο Μεζούρλο.
................................................................................................................................................
ΕΥΘΥΜΙΟΥ ΚΛΕΑΝΘΗΣ ΤΟΥ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ
................................................................................
ΕΥΣΤΑΘΙΟΥ ΒΑΣΙΛΗΣ ΤΟΥ ΗΛΙΑ
............................................................................................................
ΖΗΣΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Η ΠΑΠΑΣΤΕΦΑΝΟΣ ΤΟΥ ΣΤΕΦΑΝΟΥ
..................................................................................................................................
...ΖΗΣΗΣ ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΤΟΥ ΧΡΗΣΤΟΥ
Τάκος Ευάγγελος 21-1-07: Λένε ότι ο Στέφανος Ζήσης δεν άφηνε να σκοτώσουν κανέναν.
.........................................................................................
ΖΙΑΚΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΤΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ
Ευσταθίου Βασίλης 13-1- 07: Τον Βασίλη Ζιάκα τον σκότωσε ο Αζντάνης απ’ τα Βερδικούσια που ήταν οπλαρχηγός. Ήταν ίσια (ίδιας ηλικίας) με τον Γιάννη Δασκαλούλη. Αυτοί ήταν στα Πιέρια απ’ την πέρα μεριά έτρωγαν κρέας και πετούσαν τα κόκαλα και έπεφταν κοράκια εκεί. Α, τι να είναι αυτού πέρα, λέει ο Αζντάνς. Πήρε την ομάδα, πήγαν εκεί και βλέπουν μια περιστεριά που μπροστά είχαν κλαριά. Μόλις είδαν τα κλαριά φτιαγμένα φωνάζουν. « Έι, ποιοι είστε μέσα, βγείτε έξω εκεί ήταν δυο και ο Ζιάκας τρεις. Εκεί στην φυλακή στη Λάρισα που ήταν ο Γιώργος Καλαθάς έβαλαν και τον Αζντάν μέσα με κάτι κλέφτες. Ο Αζντάν’ς τον γνώρισε τον Γιάννη Δασκαλούλη που ήταν στο ιππικό του ΕΛΑΣ μαζί δεκανείς. Τώρα εδώ θα τα πούμε όλα, θα μου πεις πόσους σκότωσες και πόσους σκότωσα. Εγώ λέει ο Γιάννης Δασκαλούλης δεν σκότωσα κανέναν, εγώ, λέει ο Αζντάνς σκότωσα εκατό και έναν χωριανό σας εκατόν ένας, έχω και το δαχτυλίδι του, τον Βασίλη τον Ζιάκα, που μου είπε να μου δώσει πολλοί παράδες αλλά δεν δέχτηκα απ’ το παλιόσκυλο. Εδώ στον Όλυμπο, στα Πιέρια πάνω απ το Λιτόχωρο τον σκότωσα.
...................................................................................................................................
ΖΙΑΚΑΣ ΔΑΝΙΗΛ
Διδίνος Νικόλαος 13-1-07: Πήραν τον μακαρίτη τον Δανιήλ Ζιάκα στα βουνά και πέθανε εκεί πάνω απ την Κρανιά.
......................................................................................................................
ΖΙΟΥΡΚΑ ΖΩΗ
.....................................................................................................................................
ΚΑΛΑΓΙΑΣ ΓΡΗΓΟΡΗΣ ΤΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ
Ευσταθίου Βασίλης 13-1-07 : Ο Χρήστος Ζιούρκας βρήκε ένα καπέλο στην Κορομπλιά που ήταν του Γρηγόρη Καλαγιά.
Ευσταθίου Βασίλης 13-1-07: Θυμάμαι μια φορά που ο Μήτσιος ο Γάλλος έλεγε πολλά, θα τους κάνουμε θα τους φτιάσουμε, εκεί ήταν και άλλοι που άκουγαν άλλά αφού πήραν τον Στέφανο Γάλλο και το Κορδίλα πήραν και ένα φτωχό, τον Γκλαντή για να πουν ότι είχαν ασύρματοι και ότι συνεργάζονταν, ρακαριά είχε και έβραζε ο άνθρωπος, φτώχεια μεγάλη.
Βασίλης Ευσταθίου 13-01-07: Το τραγούδι για τον Καλαγιά και τον Στεφανάκο Γάλλο το βγάλανε προτού τους πάρ’ν για να τους σκοτώσουν, κι έλεγε: «Παντρεύεται ο Καλαγιάς και παίρν’ τον Στεφανάκο, μαμπαμπάμ και μπρουμπαμπούμ τα’ άργανα. Κάλεσαν και τον Πατσιά κάλεσαν και τον Λιάρο…» και αυτό το λέγαμε όταν ήμασταν στην Αγιά στου Μουσίκου το μαγαζί και λέει ο Λιάρος: «Μόλις πήραν τον Γάλλο και τον Καλαγιά εφυγάμε απ’ το χωριό γιατί θα παίρνανε με τη σειρά και μας, άρε τ’ άργανα που έλεγαν ήταν τα μαχαίρα που τροχούσαν και σκότωσαν τον κόσμο. Μπραμπαμπρούμπα τροχούσαν τα μαχαίρια γι’ αυτό τόλεγαν το τραγούδ’ έλεγε ο Λιάρος.» Είχε μαγαζί στην Αγιά ο Μουσίκος.
Τότε ήταν ο Στέφανος Γάλλος πρόεδρος και ήταν έξω απ' το σπίτι του και φώναζαν:
- Να βγει έξω ο πρόεδρος να μας μιλήσ’ τι στάσ’ θα πάρ’ αν ’ρθει ο Σούρλας στο χωριό.
Βγαίνει έξω ο Μήτσιος ο γιος του ψύχραιμα και λέει:
- Τι θέλετε;
- Θέλουμε τον πρόεδρο να βγεί και να μας πει τι στάσ' θα πάρ' αν ’ρθει ο Σούρλας, είπε ο Μίλτος Σκάθαρος.
- Εσύ κοίτα τι στάσ’ θα παρ’ς και μην κοιτάς τον πρόεδρο, είπε ο γιος του ο Μήτσιος.
- Βρε Κολωνακιώτη φώναζαν.
Χώθηκαν μέσα στο σπίτι άρπαξαν τον Στέφανο και τον έβγαλαν έξω απ’ την πόρτα.
"Εγώ από απόψε απαρατιούμαι από πρόεδρος και πρόεδρος είναι να αναλάβει ο Καλαγιάς Γρηγόρης", είπε ο Στέφανος.
Βούρτουρας Γ. 25-2-2005 Αφού ήρθε εδώ ο στρατός, φώναξαν να πάει ο κόσμος στην πλατεία. Πήγαμε εκεί και τότε πρόεδρος ήταν ο Γρηγόρης Καλαγιάς και λέει ο λοχαγός:
"Να βρείτε πετρέλαιο και να κάψουμε του στέφανου Ζήση το σπίτι."
Λέει ο Γρηγόρης: "Κύριε λοχαγέ, σε παρακαλώ, τέτοιο πράγμα να μην γένει, αφήστε και ο κόσμος θα ρθούνε εδώ (γιατί κάλεσαν να κατέβει στην πλατεία Αγίου Νικολάου ο κόσμος). Αν δεν έλεγε ο Καλαγιάς, θα το έκαιγαν τότε το σπίτι, ύστερα από λίγο καιρό πήραν τον Καλαγιά και τον σκότωσαν. Το 1947 ήταν.
...................................................................................................................
ΚΑΛΑΘΑ ΚΑΤΙΝΑ ΤΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ
..............................................................................................
ΚΑΛΑΘΑΣ ΑΧΙΛΛΕΑΣ
...............................................................................
ΚΑΛΑΘΑΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΤΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ
...................................................................................
ΚΑΛΑΘΑΣ ΣΤΕΛΙΟΣ ΤΟΥ ΑΧΙΛΛΕΑ
Πασιάς Δημήτριος του Ιωάνου 17-2-07. Ο Στυλιανός Καλαθάς σκοτώθηκε στην Φούρκα Γράμμου. Εκεί (στο αντάρτικο) δεν έλεγαν αν σκοτώθηκε κάποιος.
Τσιάπανος Σταύρος του Γεωργίου 25-2-2005. Στη δεύτερη επιστρατευση πήραν εμάς, στις 7 Νοέμβρίου του 1947. Το πρωί έκοψε λίγο η βροχή, μαζί ήταν ο Στέλιος Καλαθάς, καπετάν Στέλιος λεγόταν μόνο αυτός χουριανός, και μας λένε. Θα πάτε τώρα πάνω στην Καρίτσα θα περνάτε στα τάγματα θα περνάτε στις Μεραρχίες θα σας διν ψουμί φαΐ. Έφυγαν απ’ τον Αστροβό ο Αλέξης Μπουζούκης (Παπαγιώρς) μαζί με τον Βασίλη Μπάτσικα (Τσέμουρα) που τον υιοθέτησε ο Λεπενιώτης Γιώργος, πήγαν στην Αγιά και τα είπαν στην Αστυνομία.
ΚΑΝΔΥΛΑΡΗ ΧΡΥΣΗ ΤΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ
ΚΑΝΔΥΛΑΡΗ ΑΛΕΞΙΑ ΤΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ
ΚΑΝΔΥΛΑΡΗΣ (ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ)
ΚΑΝΔΥΛΑΡΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΤΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ
Διδίνος Νικόλαος και Ευσταθίου Βασίλης του Αλεξίου 13-1-07:
Βασίλης: Όταν ήμασταν στην ΕΠΟΝ σ' είχαμε ομαδάρχη.
Νικόλαος: Έλεγαν τα στελέχη: "Όποιος αντισταθεί θα εφαρμόσουμε την δικτατορία του προλεταριάτου, δηλαδή απ’το σβέρκο."
Ευσταθίου Β: Πολιτικόν υπεύθυνο είχαμε το Νίκο και στρατιωτικό υπεύθυνο τον Βασίλη Κανδυλάρη, του Μπέμπη τον αδερφό. Ήμασταν αετόπουλα και μας έκαναν μαθήματα.
Διδίνος: ο Βασίλης Κανδυλάρης και ο Σταύρος Καρυφίλλης είχαν ανώτερο βαθμό. Ο Σταύρος στις αποκριές έβαφτε την κοιλιά και έγραφτε συνθήματα ΕΛΑΣ -ΕΛΑΣ.
ΚΑΡΚΑΒΕΛΗΣ ΣΤΕΦΑΝΟΣ
Μπάκαβος Παναγιώτης 26-4-05: Είχα έναν κουνιάδο, τον Στέφανο Καρκαβέλη το 1931 γεννήθηκε, ίσια ήμασταν σκοτώθηκε στην Μάχη στην Καρδίτσα, αντάρτης ήταν .
.......................................................................
ΚΑΡΚΑΒΕΛΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ
............................................................
ΚΑΡΙΦΥΛΛΗΣ ΣΤΑΥΡΟΣ
Διδίνος Νικόλαος και Ευσταθίου Βασίλης του Αλεξίου 13-1-07:
Βασίλης: Όταν ήμασταν στην ΕΠΟΝ σ' είχαμε ομαδάρχη.
Νικόλαος: Έλεγαν τα στελέχη: "Όποιος αντισταθεί θα εφαρμόσουμε την δικτατορία του προλεταριάτου, δηλαδή απ’το σβέρκο."
Ευσταθίου Β: Πολιτικόν υπεύθυνο είχαμε το Νίκο και στρατιωτικό υπεύθυνο τον Βασίλη Κανδυλάρη, του Μπέμπη τον αδερφό. Ήμασταν αετόπουλα και μας έκαναν μαθήματα.
Διδίνος: ο Βασίλης Κανδυλάρης και ο Σταύρος Καρυφίλης είχαν ανώτερο βαθμό. Ο Σταύρος στις αποκριές έβαφτε την κοιλιά και έγραφτε συνθήματα ΕΛΑΣ -ΕΛΑΣ.
...............................................................................................................
ΚΕΛΛΑΡΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ
....................................................................................
ΚΕΛΑΡΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΤΟΥ ΜΙΛΤΙΑΔΗ
..................................................................................
ΚΟΜΜΑΤΗΣ ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΤΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ
.......................................................................................................................
ΚΟΡΔΙΛΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΤΟΥ ΑΝΑΓΝΩΣΤΗ
ΚΟΡΔΙΛΑΣ ΒΑΣΙΛΗΣ
Ευσταθίου Βασίλης 13-1-07 ΣΕΛ 708-717: Θυμάμαι μια φορά που ο Μήτσιος ο Γάλλος έλεγε πολλά θα τους κάνουμε θα του φτιάσουμε εκεί ήταν και άλλοι που άκουγαν άλλά αφού πήραν τον Στέφανο Γάλλο και το Κορδίλα πήραν και ένα φτωχόν τον Γκλαντή για να πουν ότι είχαν ασύρματοι και ότι συνεργάζονταν, ρακαριά είχε και έβραζε ο άνθρωπος, φτώχεια μεγάλη. Oι αρχηγοί εδώ ήταν ο Βασίλης Ζιάκας και ο Στέφανος Ζήσης. Ο Γιώργος Ευθυμιάδης έλεγε ότι δεν ήταν εδώ τότε που σκότωσαν το Β Κορδίλα, που τον είχε μπάρμπα. Κάθονταν εδώ όλη μέρα και ζήλευαν τον κόσμο που δούλευε και είχε ένα κομμάτι ψωμί περισσότερο, τον Κορδίλα τον Δανιήλ και αυτοί.
Χαπίτας Γεώργιος του Βασιλείου: Τα στελέχη στο χωριό μας ήταν ο Βασίλης Ζιάκας και ο Στέφανος Ζήσης, αυτοί ήταν τα κεφάλια τότε, αυτοί έκουβαν και έραβαν. Μαλουμένοι, λέει, με τους Γαλοκουρδιλαίους δεν τους χωνεύουν. Γιούρντσαν μια φορά μέσα στο μαγαζί και τον πήραν και έβγαλε λόγο έξω στον Αδαμούλη το καφενείο, τι να πει; ότι δεν είμαι δεξιός, είμαι με το κόμα το θκό σας. Με τις κλωτσιές τον έβγαλαν το Βασίλη. Ήμουν εκεί. Πήγαν μέσα στο σπίτι ο Βασίλης Ζιάκας, Στέφανος Ζήσης, Κλεάνθης Ταπαντζιάς:
- Έβγα όξου, εδώ, να πάς να μιλήσεις τον κόσμο, του είπαν.
Χτύπησαν πρώτα την καμπάνα και μαζεύτηκε όξου ο κόσμος. Παγωμένος, πεθαμένος ο άνθρωπος, είπε δυο κουβέντες. Μήπως άκουσα και γω ντιπ; όπως είπαν οι άλλοι, του είπαν να βοηθήσει στον αγώνα.
- Θα βοηθήσω βρε παιδιά, ότι θέλετε θα βοηθήσω τον αγώνα, εντάξει.
Το ταχιά το βράδ’ μι διν’ εμένα ένα χαρτί η Μήτσους η Ριζάκς, πατέρας του Πολύζου απ’ τ’ Σωτηρίτσα, με δίνει ένα σημείωμα: "Να το πας, μου λέει, άπαν στου Βασίλη Κορδίλα." Πάω εγώ το χαρτί μέσα κι έγραφε: «Ένα κουστουμ΄ απ’ του καμίν, ένα ζιβγάρ άρβυλα καινούργια, 5 κούτες τσιγάρα και μια μπουτίλια κουνιάκ». Εγώ στο’ δωκα το σημείωμα του Κορδίλα. Μου λέει: «Γιώργο έλα αύριο να πάρεις το δέμα να το στείλουμε». Μ’ έδωσε το δέμα, το πήγα στου Ριζάκ’, τ’ άνοιξε μέσα να δει τι έχει. Είχε το παλιό το κουστούμ’ το μάλλινο που έβαζε στο μαγαζί ο Κορδίλας, είχε και τ’ άρβυλα τα παλιά βαλμένα μέσα στο κουτί και εκατό δράμια κουνιάκ. Έμεινε κάτω στα καλύβια στην Κάψτια ο Ριζάκς, ένα κουτάκι ήταν, τά ’χε στο χάρτινο κουτί, τα πήγα με το μπλαρ’ δεν μου είπε τίποτα. Τα’ άλο το βραδ’ τον ξαφάνσαν (Ν.Τ. Ήταν η πρώτη φορά που τον πήραν για ανάκριση). Εκείνη την βραδιά πήραν αυτόν, τις άλλες βραδιές έπαιρναν τους άλλους, δεν ξέρω έφυγα ύστερα από δω.
...............................................................................................................
ΚΥΛΙΝΔΡΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ Η ΣΟΦΕΡΑΚΗΣ του ΘΕΜΙΣΤΟΚΛΗ
.....................................................................................
ΚΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ ΓΙΑΝΝΗΣ Ή ΤΣΙΑΚΛΙΔΑΚΑΣ
.............................................................................................
ΛΑΔΑΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΑΘ
...................................................................................
ΛΕΤΣΙΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ
.....................................................................................
ΛΕΤΣΙΟΥ ΕΛΕΝΗ ΤΟΥ ΧΡΗΣΤΟΥ
Πασιάς Δημήτριος του Ιωάνου 17-2-07: Εκεί στο Βίτσι σκοτώθηκε η Λέτσιου.
...........................................................................................................................
ΜΑΝΔΑΛΗΣ ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΤΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥ
Καλαθάς Γεώργιος. Ο
Μαντάλης Στέφανος του Νικολάου ήταν στο εφεδρικό και στην κομματική και σκοτώθηκε στα Αμπελάκια Κισσάβου στο δεύτερο.
ΜΗΤΣΙΟΥΛΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΤΟΥ ΧΡΗΣΤΟΥ
Καλαθάς Γεώργιος. Στον Άρειο σκότωσαν οι ΜΑΥδες με τον στρατό τον Παναγιώτη Γαλανούλη, τον αδερφό του Δημήτρη Γαλανούλη ή Γκαγκλιά, τη Ζωή Γαλανούλη του Δημητρίου γυναίκα του Γκαγκλιά και τον Δημήτρη Μητσιούλη του Χρήστου.
ΜΗΤΣΙΟΥΛΗΣ ΤΗΛΕΜΑΧΟΣ ΤΟΥ ΑΡΙΣΤΟΥ
ΜΠΑΡΚΑΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ
Λυγγέρης Βασίλης 16-2-2007. Τότε, όταν έριχνε το περιβολικό απ' την Αγιά στην Άλχωρα, προδώθηκε η δουλειά κι έλεγαν ότι πρόδωσε ο Μήτσιος Μπάρκας, πατέρας του βασίλη, πήγε στην Αγιά και πρόδωσε, ήταν αντάρτες μπροστά από 2 μέρες στην Άλχωρα. Εμείς αλώνζαμε στο χωράφι, ήταν πολλοί αντάρτες εκεί και έπλυναν τα ρουχα. Την επαύριο αρχισε να ρίχνει το πυροβολικό. Την εξεφάνησαν την μάνα μου, την έλεγα του Κορδίλα Βασίλη αυτήν την Ιστορία. Την πήγαν όλη νύχτα στον Αγιουλιά τον Νιβολιανίτικο μαζί και την Τσίβου, μάνα του Μήτσιακα και Μούζα (Δημήτρη Πλατσά) και ακόμα μία πήραν από δω, δεν την θυμάμαι. Τις πήγαν εκεί και τις ανάκριναν. Χτυπούσαν εκείνη τη στιγμή τον Μπάρκα που τον είχαν πάρει νωρίτερα μαζί με τον Τσέλιο ή Βασίλη Γουργιώτη. Ο Βασίλης Γουργιώτης ήταν αδερφός του Γιάννη Τέκα και του Κυργιάκου, αυτοί δεν μαρτύρούσαν. «Σε χάρσαμι τόσες φορές» έλεγαν τον Μπάρκα παμ και μπουμ χτυπούσαν τον αποτελείωσαν απ' το ξύλο, Πέθανε εκεί. Εκεί με την μάνα μου ήταν και ο Τσέλιος Γουργιώτης, τι γίνεται και συ εδώ είσαι, είπε η μάνα μου. Με πήραν και μένα Φεβρώνω, είπε. Αυτός κοιμούνταν κατ' απ την Οξυά, απ' τον Γκούτζιμπο τον πήραν. Τον περίλαβαν κι αυτόν ύστερα στο ξύλο.
Εκεί ήταν κι ένας αντάρτης. Κρίμα, λέει η μάνα μου σ' αυτόν τον αντάρτη, δεν τον σκοτών' τουν άνθρωπου, θαρούσε ότι βαρούσαν τον Μπάρκα ακόμα, τι τον θελ'ν και τον τυραγνούν, κρίμα, ήταν πιτσιρικάς ο αντάρτης, 17 χρονού περίπου. Θεια, λέει, δεν βαρούν εκείνο του παππού(Μπάρκα) βαρούν αυτόν τον νεαρό που ήταν εδώ τώρα. Τον αποτελείωσαν κι αυτόν. Έρχεται η σειρά της μάνας μου. Ποια μέρα πήγες εσύ στην Αγιά; την λένε. Αλλά τον Μπάρκα τον σκότωσαν μπροστά στα μάτια της μάνας μου με το παλούκι , ρέκαζαν, βέλαζαν, όξου στα δέντρα ήταν, στα σύκα ήταν.
Σ' είπαμε αρέ κερατά, έλεγαν τον Μπάρκα, σι χαρσαμε μια, δύο, θα σε χαρίζουμε συνέχεια να μας καταδίνεις και να μας χτυπούν οι φασίστες με τα πυροβόλα;
Ν.Τ. Ήταν χωριανοί εκεί;
Βασίλης: όχι, κι αν ήταν θα ήταν τρυπωμένοι. Ήταν ο Βάσιος μ' έλεγε η μάναμ ένας ξανθός κι ένας άλος μ'ένα φαρδύ μουστάκ' κι χουντρός φαρδύς και μαύρα μάτια, νομίζω ότι ήταν και ο Μπαντέκος.
Τάκος Ευάγγελος 21-1-07. Χτύπησαν οι καμπάνες και συγκεντρώθηκε ο κόσμος στην Αγιά Παρασκευή, την παλιά, και ένας με το χουνί πήγε πάνω στο παράθυρο και φώναζε: «Σήμερα τα Δημοκρατικά στρατεύματα έδωσαν μάχη στο τάδε μέρος. Εχθρικές δυνάμεις απώλειες.. πολλές, Δημοκρατικές δυνάμεις κανέναν». Σε μια στιγμή ακούω: «Προσοχή Προσοχή! Οι δημοκρατικές δυνάμεις σκότωσαν δύο προδότες απ’ το χωριό σας» Εκείνη τη στιγμή με περνάει ένα σπαθί απ’ την κοιλιά μου, εκεί που είχαμε το ντουβάρι, εκεί που είναι τα κάγκελα τώρα, ήμουν, αυτός ήταν μέσα απ’ το παράθυρο, πάνω στο γυναικωνίτη…. θα ακούσω για τον πατέρα μου, λέω. «Σκότωσαν τον Βασίλη τον Γκλαντή και τον Μπάρκα». Ήταν γεμάτη, εδώ, η εκκλησιά, μέχρι πάνω οι δρόμοι και οπότε το αναφέρω αυτό ακόμα με περνά μια λωρίδα μπροστά στην κοιλιά μου.
ΜΠΑΤΣΙΚΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΤΟΥ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ
Μπάκαβος Παναγιώτης 26-4-05: Τον Μπάτσικα Βασίλη τον σκότωσαν εκεί (μάχη Αγιάς 14 Σεπτέμβρη), ο Μπάτσικας ήταν γαμπρός του Μουσίκου είχε δυο παιδιά, το Γιώργο και του Ματαραγκιώτη τη γυναίκα. Εκείνο το βράδυ τον πήρε η μπόρα να φυλάει σκοπός στην Αγιά, σ'ένα φύλάκιο, τον έπιασαν και τον σκότωσαν δεν θυμάμαι άλλους.
Πασιάς Γεώργιος του Βασιλείου 19-7-95. ...... περνούμε την αστρέχα και φεύγουμε προς τα κάτω καμιά δεκαπενταριά ήμασταν. Ήταν και ο Βασίλης Μπάτσικας, του Φόβιου ο αδερφός ήταν μεγαλύτερος από μένα. Εκείνος έβγαλε τα παπούτσια και χώθηκε μες στον φούρνο. Είχε και όπλο, εγώ δεν είχα, το όπλο το έστησε απ’ έξω. Πήγαν οι αντάρτες εκεί, πήραν το όπλο και πήραν κι αυτόν, δεν ξανακούστηκε.
ΜΠΑΤΣΙΚΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΤΟΥ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ
Ευσταθίου Βασίλης 13-1-07: Ήμασταν μαζεμένοι στο σχολείο και είπαν στον Γιώργο: Εσύ θα έχεις αυτά τα άτομα στην διμοιρία σου. Εγώ ήθελα να φύγω απ' το σχολείο. Αυτοί που τον έβαλαν διμοιρίτη ήταν ο Γιώργος Ευθυμιάδης και ο Νίκος Πατσιάς από Σελίτσιανη για να τους παρακολουθεί.
ΕΥΣΤΑΘΙΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΣ
Γιώργος Ευσταθίου σύζ. της Χρυσής Ζιάκα 13-1-07: Μας έπιασαν εκεί πίσω στην Αιγάνη. Από δω μας πήραν και φθάσαμε στην Καρίτσα, σουρούπωμα στο Τσιαζ, μας πέρασαν πέρα και από κει πάνω, που τα ήξεραν όλα αυτά τα μέρη; Ξαποσταίναμε και μας έλεγαν: θα φτάσουμε τώρα. Ήταν και ο Κώτσιος Μπάτσικας μαζί μας. Από κει στα Πιέρια, είχε πάρει χαμπάρι ο στρατός ότι έγινε επιστράτευση και έπιασαν όλο το μέρος, μας πάαιναν και μας γυρνούσαν πίσω, πήρε χαμπάρι ο στρατός και μας άρχισε με τα πολυβόλα, ήμασταν πολλοί από δω απ' το χωριό ήμασταν καμιά 30 τριανταριά που μας έπιασαν. Ήταν ο Βασίλης ο Κούριας (Παπαρίζος), Γιάννης Παπανικολάου, Μπάτσικας Κώστας (Μαές) με τον Γιώργο Μπάτσικα ή Τσιούμα που τον σκότωσαν, Βάϊος Περδίκης. Αφού οι αντάρτες μας παράτησαν, εμείς κάναμε προς τα κάτω στο ρέμα και είδαμε δυο γυναίκες ζαλικωμένες πάνω απ' την Αιγάνη, μας είδαν κι αυτές και πήγαν στο χωριό και είπαν τον Στρατό, εμείς πήγαμε προς τα κάτω και μας έριξαν με τα πολυβόλα, δύο αντάρτες που είχαμε μαζί, μας παράτησαν και έφυγαν, εμείς σηκώσαμε τα χέρια και μας πήγαν στην Αιγάνη. Πέσαμε σε κακό λόχο, στους Λοκατζήδες, μας ανάκριναν εκεί. Ένας φαντάρος κάθε μέρα μας χτυπούσε, είπαν ότι διμοιρίτης ήταν ο Μπάτσικας Γιώργος ή Τσιούμας και τον περίλαβαν και χτυπούσαν αράδα, ο Γιάννης Παπανικολάου ή Παπαγιάννης είπε. Όταν περνούσαν από κει εμείς ήμασταν έξω απ' την καλύβα σαν τα γρούνια, χτυπούσαν συνέχεια και κλωτσούσαν τον Γιώργο Μπάτσικα, σήκω να αναλάβεις την διμοιρία σου, έλεγαν. Κλωτσιές συνέχεια. Εκεί ήταν και ο Κώτσιος ο Μπάτσικας που είχε άσπρα μαλιά. "Βρε παλιόγερε και εσυ επιστράτευμένος; να μας γελάς θέλεις;" Χτυπούσαν και αυτόν, ήταν και ο Χρήστος Ζιούρκας εκεί που είχε κάπα. Α, ρε αυτόν δεν τον πυρονιαζ’.. εχ’ τ' κάπα, βγάλτην !!. Εκεί μας σήκωσαν και είπαν: Ποιοι έκαμαν στον ΕΛΑΣ; Εγώ έν’ τω μεταξύ είχα κάνει στον ΕΛΑΣ και σκεφτόμουν τι ήταν καλό να ήμουν ή να μην ήμουν; Και λέω: ήμουν εγώ! έβαλε το πιστόλι στον λαιμό και τφέκσε προς τα πίσω.
Κάναμε καθαριότητα εκεί στην Αιγάνη και αφού τελειώσαμε πήγαμε πάλι εκεί στην καλύβα και λέμε μια φορά: Ήμαστε όλοι; Α, λείπει ο Γιώργος Μπάτσικας. Μας έβαλε ένας στρατιώτης να καθόμαστε λίγα μέτρα μπροστά απ' το πολυβόλο και έλεγε: Θα είστε τυχεροί αν τον βρούμε, γιατί αν δεν τον βρούμε θα σας σκοτώσουμε όλους. Και μεις οι καημένοι λέγαμε: μπουλάκ κι νά να τον βρουν". Μετά από λίγη ώρα έρχεται και λέει: Τυχερό είχατε, τον βρήκαμε εδώ σ ένα ρέμα βαθύ και τον σκοτώσαμε. Εμείς όμως κανένα σημάδι δεν είδαμε, τον σκότωσαν νωρίτερα και ότι έφυγε και τον βρήκαν ήταν δικαιολογία.
Καλαθάς Γεώργιος σελ. 9-12: Ο Μπάτσικας Γεώργιος του Δημητρίου, και αυτός ήταν στο εφεδρικό και όξω βγήκε με τον Καρδάρα. Αυτόν τον σκότωσαν στον Όλυμπο στο δεύτερο.
ΜΠΑΤΣΙΚΑΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
Μπάκαβος Παναγιώτης 26-4-05: Μήτσιος Μπάτσικας του στεφάνου Ζιάκα ο κουνιάδος σκοτώθηκε 16 χρονών, γεννήθηκε το 1932 .
Ζιούρκας Απόστολος 29-6-2005: Ο Μήτσιος Μπάτσικας γεννήθηκε το 1932, σκοτώθηκε στον άγιο Δημήτριο στο Καρπενήσι. Τον Μήτσιο Μπάτσικα τον έφεραν με τα τσιαγκαρσούλια να ράβει τα καουτσούκια.
ΜΠΕΛΙΑΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΤΟΥ ΡΙΖΟΥ
Ο Δημήτρης Μπελιάς είχε τρία παιδιά: Την Χαρίκλεια που παντρεύτηκε τον Γιώργο Βαλάρη του Μιλτιάδη και έχει δυο παιδιά, ένα που ζει στη Μελίβοια και ένα στην Αγιά, την Κούλα που παντρεύτηκε στο Κεραμίδι και έχει δυο παιδιά που ζουν στο Βόλο και τον Αντώνη που τον άφησε λίγων μηνών και σκοτώθηκε στην Κρήτη, σε έργα της ΔΕΗ.
Μπελιάς Δημήτριος του Ρίζου
Μπελιάς Αντώνιος του Δημητρίου
Φυτιλή - Ευσταθίου Χαρίκλεια Σύζ. Στεφ. 11-6-2005: Πρώτα οι αντάρτες στις 22 Φεβρουαρίου του 1947 πήραν τον άντρα μου Στέφανο. Τότε πέθανε και η παπαδιά του Παπαηλία το 1947 που γεννήθηκε ο γιος μου Γιάννης. Κοντά πήραν από τα σπίτια τους: τον Βασίλη Ασμίνη ( Ντάμπο), τον Β. Κορδίλα τον πήραν και τον απόλυσαν, τον γραμματικό της Μαρίας Κυλινδρή, τον Γρηγόρη Καλαγιά, τον Βασίλη Καλακά που είχε την Σταύρο του Γιώργου Γκαλιάκη τη μάνα, τον Δημήτρη Μπελιά της Φώτως 10-20 μέρες μετά τον δικό μου Στέφανο πήραν και αυτούς τους σκότωσαν και μετά πήραν τον Βασίλη Κορδίλα και Γάλλο Στέφανο. Το Δήμ. Γάλλο τον πήραν μαζί με τον Β. Ασμίνη..
Τάκος Ευάγγελος 21-1-07: Το βράδυ που πήραν τον πατέρα μου, πήγαν προς την Πατσιούκα η μάνα μου και άλλοι αλλά δεν είδαν τίποτα. Στο δρόμο, εκεί στου Κυλινδρή προς του Πατριώτα κατέβαιναν δύο (2) πρόσωπα που εκείνη την ώρα πρέπει να είχαν πάρει τον Βασίλη Ασμίνη. Περπάτα! Περπάτα! Θα σε σκοτώσουμε και τον έριχναν κλωτσιές, ή μάνα μου που ήταν μαζί με την θεια μου του Γάλλου Χαράλαμπου μόλις είδαν αυτά γύρισαν πίσω.
Ξημέρωσε και βγήκε στο μπαλκόνι η μάνα μου και από κάτω η Μαρία Γάλλου: Ήρθαν, λέει και πήραν τον Μήτσιο και δεν γύρισε ακόμα.
- Πήραν και τον Αλέξη, λέει η μάνα μου. Ήρθε και η Παρασκευή Καλαγιά.
- Πήραν και τον Γρηγόρη, λέει, τον Μήτσιο Μπελιά τον Καλακά και Βασίλη Ασμίνη, έξη πήραν και μέσα σε 40 μέρες πήραν τον παππού τον Στεφανάκο Γάλλο και τον παππού Βασίλη Κορδίλα και τον Γκλαντή.
Έρχεται μια μέρα ο στρατός απ την Αγιά ήταν και ο Γρηγόρης Γουργιώτης μαζί τους.
- Πού είσαι Μαρία, έλα να δεις του Αλέξη τα ρούχα τα βρήκαμε πάνω στον Μπλαντού, να πούμε και την Παρασκευούλα Καλαγιά.
Κλάμα, κακό, εδώ. Περνούσε ένας ταγματάρχης από δω, χαμπνταρωμένος σ ένα άλογο,και τον ρωτούσαν οι δικοί μου. Ναι, λέει, βρήκαμε ρούχα αλλά δεν ξέρουμε ποιανού είναι. Αυτού μέσα στου Μπλαντού ήταν κλειστό το μέρος. Λένε ότι τους σκότωσαν με το ξύλο όλους, τους είχαν στον Βράχο και τους πετούσαν κάτω τον Μήτσιο τον Μπελιά που ήταν τελευταίος δεν πρόφθασαν να τον χτυπήσουν γιατί πέθανε από καρδιά είναι πληροφορίες αβάσιμες, απ άλλον τις άκουσα.
ΜΠΟΥΖΟΥΚΗΣ ΒΑΪΟΣ ή ΑΓΓΕΛΑΚΗΣ ΤΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ
O Αγγελάκης Βάιος σκοτώθηκε αντάρτης.
ΝΕΝΤΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ
Ευρύκλεια Πλατσά - Τσιάπανου 2-3-2007: Τον Βασίλη Νέντο τον σκότωσαν στο Μεζούρλο, τους έτρωγε. Δυο σουπιέρες φασούλια έφαγε ο καημένος ο Νέντος, τον πήραν το βράδυ και τον σκότωσαν. Τον περνούσαν από δω και λέω: ώρα καλή Βασίλη μ’.
Ευρύκλεια Πλατσά - Τσιάπανου28-05-05: Το Νέντο τον βρήκε ο Τσιντσιράκος Δημήτριος μάλλον.
Αρέ Δημήτρη, λέω, εσύ τον ξετρύπωσες τον Νέντο απ' τις πατλιές;
Δημ: όχι Βρίκλου σε ορκίζουμε, ήταν άλλοι.
Όμως το αχ το έχ’ν τα κορίτσια που ήσουν και κουμπάρος, έπρεπε να τον σώσεις τον Βασίλη.
Δεν ήξερα, είπε ο Μήτσιος.
Παν και τον βρήκαν στην Κουφαλή, κατ’ από μια πατλιά. Η Λένη(γυναίκα του Βασίλη και αδερφή της Ευρύκλειας) είπε: Κάτσε Βασίλη στο σπίτι σου, δεν σε κάν' τίποτα, κάτσε. Τον βρήκαν στην πουρναριά τρυπωμένο. Ο Κατσιούλας τον πήρε και τον παν στον Αϊ Νικόλα. Ελάτε, φώναζαν βρήκαμε έναν Κατσαπλιά. Πήγαμε και τον είδαμε στην πλατεία με σκισμένο το κεφάλι. Ήταν κουκουές έλεγαν.
Αχ μπαμπά, φώναζαν τα μικρά. Σκάστε κουκουούλια να μη σας πάρουμε και σας, ο Παντελής έλεγε.
ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ ΑΛΕΞΙΟΣ
Παπαρίζος Μιχάλης του Αθαν 22-7-05. Τον Αλέξη Παπαλέξη ή Οικονόμου τον σκότωσε ο στρατός ο ίδιος, βγήκε από την πόρτα του σπιτιού του και λέει α βρε παιδιά ελευθερωθήκαμε 14 Σεπτέμβρη ήταν Κυριακή βράδυ προς δευτέρα από 8 η ώρα. Ήμουν στην μάχη της Αγιάς. Ήμουν αντάρτης και έφυγα ήρθα τα Χριστούγεννα του 1947 στην μάχη ήταν ο Στέφανος Μπέλος ,Βασίλης Πλατσάς (Πατριώτας) και άλλοι.
Μπάτσικας Χρήστος- Κομμάτης Βάιος 21-4-06
Βάιος: Τον Μακαρίτη τον Αλέξη Παπαλέξη εμείς τον σκοτώσαμε. Ο Αλέξης πήγε από το κάτω μέρος τον σπιτιού και οι άλλοι πήγαν από πάνω ο Κορδίλας και ο Κλεάνθης Γάλλος. Με λέει ο Κώστας ο Τσιαγκάλης απ' την ποταμιά: Βάϊο, τον σκοτώσαμε έναν εκεί στο σπίτι του Μιχόπουλο και πρέπει να’ ναι καπετάνιος, Σκονομέστε το πρωί και βλέπουμε τον Αλέξη Παπαλέξη. Εμείς ήμασταν στο παλιό σχολαρχείο. Εγώ ήμουν στο πολυβολείο και σκοτώνεται ο Φανής ο Σφυρής, μέσα στο πολυβολείο τον σκότωσαν. Έριξαν σπίτ τέτοιο που σπάει και τα ντουβάρια όλα. Εδώ σ’ αυτό το σχολείο ήμουν μαζί με τον Αντώνη τον Λαγδάρη.
ΠΑΠΑΡΙΖΟΣ ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΤΟΥ ΡΊΖΟΥ
Ρήγας Θεόδωρος: Κατέβαινε απ’ τον Μουσγκανά και από πέρα απ’ τα καλύβια τον έριξαν εκεί στου Κρίνα, τον είχαν τραυματίσει στο χέρι δεν έφυγε μπορεί να παρουσιάζονταν κιόλας. Τον πήγαν στ’ Αλώνι Ζωής.
Τον είχαν τραυματισμένο, κρεμασμένο και τον έκαιγαν πάνω στις πληγές, τον σκότωσαν μαζί με την Λένη Ράπτη στ' Αλώνι της Ζωής.
Ν.Τ: Έπιασαν τον Θόδωρο το Ριζούλα και αυτοί που τον έπιασαν ήταν ίδιας ηλικίας, οι γειτόνοι του τον σκότωσαν.
ΠΑΠΑΡΙΖΟΣ ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΤΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥ
Καλαθάς Γεώργιος: Ο Παπαρίζος Στέφανος ή Τσάνας του Νικολάου ήταν στρατιώτης έφυγε και πήγε στο αντάρτικο, σκοτώθηκε στο δεύτερο.
ΠΑΠΑΡΙΖΟΥ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ
ΠΑΠΑΣΤΕΦΑΝΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΤΟΥ ΣΤΕΦΑΝΟΥ
Τζαλαβούρας Νικόλαος του Γ. 15/07/95: Ο Παπαστέφανος Ιωάννης του Στέφανου ήταν μόνιμος λοχίας, του Μιλτάκου αδερφός, μάλλον στον Γράμου σκοτώθηκε στρατιώτης.
ΠΑΠΑΣΤΕΦΑΝΟΥ ΙΩΑΝΝΗΣ ΤΟΥ ΜΙΛΤΙΑΔΗ
Μπουζούκη-Παπαστεφάνου Μαρία 13/03/2005: Ο αδερφός μου Γιάννης ήταν αντάρτης και σκοτώθηκε στο Γράμμο. Τον πατέρα μας τον έλεγαν Μίλτο και τον παππού μας Στεφανο που ήταν παπάς. Αδέρφια άλλα ήταν:Ο Στέφανος, Μήτσιος, Νίκος, Βασίλης και γω, έξΙ όλοι. Πρώτος ήταν ο Νίκος που έπαιζε Βιολί και σκοτώθηκε αντάρτης και αυτός. Πριν από μένα γεννήθηκε και άλλο κορίτσι, ο Νίκος ήταν το 39 κληρωτός ήταν γεννημένος το 1919 ή 18 το 1926 γεννήθηκε ο Στέφανος. Ο Μήτσιος είναι στην Ρωσία πολιτικός πρόσφυγας, και ο Βασίλης είναι το 33, τελευταίος.
Καλαθάς Γεώργιος: Ο Παπαστέφανος Ιωάννης του Μιλτιάδη ήταν στο εφεδρικό, στο Δημοκρατικό στρατό και σκοτώθηκε στο Γράμμο.
ΠΑΠΑΣΤΕΦΑΝΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΤΟΥ ΜΙΛΤΙΑΔΗ
Παπαστεφάνου Νικόλαος του Μιλτιάδη
Μπουζούκη-Παπαστεφάνου Μαρία 13/03/2005: Ο αδερφός μου Γιάννης ήταν αντάρτης και σκοτώθηκε στο Γράμμο. Τον πατέρα μας τον έλεγαν Μίλτο και τον παππού μας Στέφανο που ήταν παπάς. Αδέρφια άλλα ήταν: Ο Στέφανος, Μήτσιος, Νίκος, Βασίλης και γω, έξι όλοι. Πρώτος ήταν ο Νίκος που έπαιζε Βιολί και σκοτώθηκε αντάρτης και αυτός. Πριν από μένα γεννήθηκε και άλλο κορίτσι, ο Νίκος ήταν το 39 κληρωτός ήταν γεννημένος το 1919 ή 18 το 1926 γεννήθηκε ο Στέφανος. Ο Μήτσιος είναι στην Ρωσία πολιτικός πρόσφυγας, και ο Βασίλης είναι το 33, τελευταίος.
Πασιάς Δημήτριος του Ιωάνου17-2-07: Ο Νίκος αδερφός του Στέφανου Παπαστέφανου ή Πίπα πάτησε νάρκα και τον έκαψε τα μούτρια, έκατσε στ αναρρωτήριο και ύστερα τον έβαλαν στα μπλάρια και έφερνε ψωμί απ’ τους φούρνους. Εκείνο το βράδυ ήμουν σκοπός αυτός άργησε να ρθει, τότε λέω: στάσου τι είσαι; Δεν έλεγες αλτ έλεγες στάσου. Σύνθημα, παρασύνθημα. Είχε τέσσερα μπλάρια ψωμί που το πάαινε για το τάγμα και το πρωί να το κάνουν διανομή.
- Στάσου, λέω.
- Ρε παιδιά μάργησε ο φόύρνος.
- Το παρασύνθημα.
- Δεν ξέρω τίποτα, λέει. Μείνε ακίνητος.
- Είμαι απ’ την Μελιβοία, λέει. Άφησε δύο καρβέλια ψωμί σε μας. Έδωσα ένα καρβέλι σ’ ένα κορίτσι και λέω: κοίτα να μην στο φάνε μέχρι να τελειώσω τη σκοπιά. Στόφαγαν τα νηστκά. Αυτό τόβαλε στο μαξιλάρι και πάαιναν και το μαδούσαν. Ήταν, ακόμα, ο Γιώργος Παπαλέξης η Μτζουρογιώργος, Γιώργος Κελεπούρης, η Κατίνα Λέτσιου του Χρήστου, Κατίνα Καρυφίλη εκεί στο Βίτσι σκοτώθηκε η Λέτσιου.
ΠΑΣΙΑΣ ΒΑΣΙΛΗΣ ΤΟΥ ΚΛΕΑΝΘΗ
Ράπτης Απόστολος 26/06/2005. Στον άι Γιώργη μ' έβαλαν στο χειρουργείο. Πρώτα χτυπήσαμε την Καρδίτσα, και εκεί ήρθαν τα τάνκς. Στον άι Γιώργη είχαμε το χειρουργείο. Ήταν Οκτώβρης μήνας. Μετά πήγαμε το χειρουργείο στον Καραβασαρά (χωριό) Εκεί πέθανε η Κατίνα Τσιάτσιου του Νικολάου, είχε ψώρα, εκεί πέθανε και ο Βασίλης Πασιάς της Σταύρως και του Κλεάνθη μάλλον είχε τύφο. Εκεί τον ανακάλυψε η Λένη του Ταπαντζιά. Στον Καραβασαρά, βρήκα την Χαρίκλεια Κελάρη και την Κούλα Πλατσά (Μούρη) ήταν άρρωστες. Πήγα στο χειρουργείο και τους είπα, και μου λένε: Δεν είναι άρρωστες, θέλουν να πάνε στον Γράμμο, γιατί εκεί είχαν και τους γνωστούς τους από το λόχο. Γράψαμε και ένα γράμμα από κει.
Λυγγέρης Β. 25-3-05: Ο Κλεάνθης Πασιάς που έχει παιδί το Γιάννη είχε και ένα κορίτσι που το δάγκωσε το σκυλί και πέθανε στην Παλιουργιά, Ελένη το έλεγαν το κορίτσ', ισια με 15 χρονών δεν μπόρεσαν να πάνε στην Αγιά, λύσσιαξε και πέθανε, το ΄θαψαν εκεί κάτω.
ΠΑΣΙΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΤΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ
Καλαθάς Γεώργιος: Ο Πασιάς Βασίλειος του Κωνσταντίνου σκοτώθηκε αντάρτης.
ΠΑΣΙΑΣ ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
Πασιάς Γεώργιος του Βασιλείου 19-7-95. Ήταν αδερφός μου από άλλη μάνα, μαζί και ο Χαράλαμπος που πήγε στο Άγιο Όρος. Υπηρετούσε κληρωτός νωρίτερα απ’ το 40 και λιποτάχτησε από το στρατό. Πήγε στο Άγιο Όρος που ήταν ο Χαράλαμπος να του δώσει το απολυτήριο, δεν στο’ δωνε και το έκλεψε. Παρουσιάστηκε στο μέτωπο της Αλβανίας με το όνομα Χαράλαμπος. Τον κάλεσε η αστυνομία εδώ να γράψει τα μουλάρια και τον έπιασαν. Είχε στην Αστυνομία Αγιάς ένα αποχωρητήριο ξύλινο, πήγε να χέσει και έφυγε, δεν ματαφάνηκε. Πρέπει να σκοτώθηκε στον πόλεμο του 41- 49.
ΠΑΣΙΑΣ ΣΤΕΦΑΝΟΣ
Δημηνίκος Ιωάννης- Λυγγέρης Β. 25-3-05
Ιωάννης: Στη μάχη της ποταμιάς σκοτώθηκε ο Φανής Πασιάς. Φύγαμε απ' την Αγιά μια διμοιρία με τα όπλα στον ώμο και φτάνουμε στην Ποταμιά στην Πλατεία, και τι να δεις... μυρμήγγι, ήταν του Μπαντέκου η Ταξιαρχία και μεις πήγαμε μέσα στην Πλατεία.
Αυτοί όταν μας είδαν θαρρούσαν ότι ήμαστε αντάρτες. Βρε καλώς τους συναγωνιστές έλεγαν. Σε λίγο ήρθαν οι στρατιώτες και είδαν το στέμα που φορούσαν στα δίκοχα. Το σκάζουμε πίσω στα ντουβάρια, κατ’ μέσα στο ρέμα, μ’ έφυγε η μπότα και ούτε γύρισα να την πάρω, στην Αλαμάνα και πίσω απ’ τον βάλτο είχα εκεί δύο μέρες, εκεί σκότωσαν τον Φάνή Πασιά που ήταν μαζί μας και έναν Σκληθριώτη, Βαϊνά τον έλεγαν. Ο Γιάννης ο Μάστορας παλάβωσε απ’ τον φόβο, ήταν ο πατέρας του γραμματικού Μήτσιου Σοφολόγη, δεν τον έπιασαν. Εγώ μόλις τους είδα τρύπωσα συναγωνιστή τον έναν και τον άλλον έλεγαν, δεν είχαμε διακριτικά, είχα ένα Τόμσον στον ώμο. Ο Πασιάς Στέφανος ήταν σόι με τον Τσιάκο, Λένη έλεγαν την μάνα του. Ήταν 500 άτομα στην Ποταμιά το 1948 το φθινόπωρο. Σκοτώθηκαν και στρατιώτες εκεί και από την Βουλγαρινή μας πήραν ένα μπλαρ με τους όλμους. Οι ΜΑΥδες ήταν λίγοι, οι περισσότεροι ήταν στρατιώτες. Ήταν τεντωμένοι μεσ' στην πλατεια.
Βασίλης: Δεν είχατε μαύρα ρούχα; γιατί τώρα κοντά οι ΜΑΥδες είχαν όλοι τους μαύρα ρούχα.
Γιάννης: Ποιος ξέρει τι τράβηξαν αυτοί που τους έπιασαν, λουρίδες τους έβγαλαν.
Πασιάς Δημήτριος του Ιωάννου 17-02-07. Ο Φανής Πασιάς σκοτώθηκε στη μάχη, οι άλλοι έφυγαν και αυτός έριχνε ακόμα, παν' οι αντάρτες και τον έπιασαν απ’ το μαλλί. Τότε με τους Ιταλούς είχε ναρκοπέδια μέσα στα χωράφια και είχε τον τρόπο ο Στέφανος και έβγαζε τις νάρκες και τις έβαζαν στην φωτιά και τις ανατίναζαν.
ΠΕΝΗΝΤΑΣ ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΤΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ
Καλαθάς Γεώργιος: Ο Πενήντας Στέφανος του Γεωργίου ήταν μικρός, και σκοτώθηκε απέναντι από το Κομμένο αυλάκι. Κινήθηκε ο στρατός και το παιδί ήταν μικρό βοσκούσε τα ζώα και τον σκότωσε μάλλον ο Μ. Ο Πενήντας είχε όπλο.
ΠΕΝΙΚΗΣ ΒΑΣΙΛΗΣ
ΠΕΝΙΚΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ
Τσιάπανος Σταύρος του Γεωργίου 25-02-2005: Εκεί στο ποτάμι (Πηνειός) πέθανε ο Πενίκης Γιώργος ή Τζιτζίκης, κοκάλωσε απ’ το κρύο, δεν ήταν ντυμένος, μας πέρασαν νύχτα..
ΠΕΝΙΚΗΣ ΣΤΕΦΑΝΟΣ
ΠΛΑΤΣΑΣ ΙΩΑΝΝΗΣ του Μιλτιάδη.
Πασιάς Δημήτριος του Ιωάνου 17-2-07: Ήταν και ο Γιάννης Πλατσάς του Μίλτου και το κορίτσι η αδερφή του Γιάννη στο Βίτσι σκοτώθηκε. Ο Μίλτος, Θύμνιος και Στέφανος ήταν αδέρφια, παιδιά του Γιάννη, ανίψια του Θύμνιου ο Γιάννης και το κορίτσι.
ΠΛΑΤΣΑ ...................... ΤΟΥ ΓΙΑΝΝΗ να ερευνηθεί.
.........................................................................................
ΠΛΑΤΣΑΣ ΜΙΧΑΛΗΣ ΤΟΥ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ
Αδερφός του Παναγιώτη Πλατσά, σκοτώθηκε αντάρτης.
ΠΛΑΤΣΑΣ ΝΙΚΟΣ ΤΟΥ ΚΛΕΑΝΘΟΥΣ
...............................................................
ΠΛΑΤΣΑΣ ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΤΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ
Χαρατσής Βασίλης του Μιλτιάδη 7-1-07. Φύγαμε απ' τα Πιέρια και πήγαμε στην Καρίτσα, όπου μας έπιασαν σενα σπίτι γνωστού μου. Ένας μπροστά και στη μέση εμείς και οι άλλοι 2 πίσω με τα αυτόματα και μας πήγαν στον Καπρίτσιο. Εκεί ήταν ο Βύρων Παπαδημητρίου που ήταν ταγματάρχης. Ορίστε κύριε ταγματάρχα αυτοί είναι: ανταρτοδικείο ουδεκεί, πλαλούντα για εκτέλεση. Μας έχωσαν σ ένα αμπρί και απ' έξω είχε φρουρά. Μαζεύτηκαν τα στελέχη εκεί για να κάνουν το ανταρτοδικείο. Πρότεινε σε θάνατο. Ήταν ο Φάνης ο Πλατσάς αδερφός του Θύμνιου αυτόν τον έλεγαν Παππού και ο Γιώργος Ευθυμιάδης που ήταν στην Λάρισα. Όχι συναγωνιστές να μην φθάσουμε αυτού τα παιδιά τα πήραμε απ' τα σπίτια, πάγωσαν, πείνασαν, κρύωσαν και απ' την μέρα που έφυγαν σήμερα θα μας τφικούσαν με τους φασίστες - είχαμε 15 μέρες που φύγαμε - ως εκ τούτου όχι την ποινή του θανάτου, να τους δώσουμε να φαν, ψώφσαν της πείνας στα Πιέρια.
Πασιάς Δημήτριος του Ιωάνου 17-2-07: Ο Μίλτος, Θύμνιος και Στέφανος ήταν αδέρφια, παιδιά του Γιάννη. Ο Στέφανος είχε μια σκλιάρου χλένη και πλαλούσε μ αυτήν εδώ. "Δεν φταίμε εμείς φταίει το ΕΔΕΣ φταίνε οι αρχηγοί τραγουδούσε ο Στέφανος".Τάκος Ευάγγελος 21-1-07: (Ν.Τ. Είχαν πάρει τον πατέρα του απ’ το σπίτι).
Πέρασε τόσος καιρός και μας κορόιδευαν ότι θα 'ρθουν οι γονείς μας, εγώ ήμουν 10 χρονού, το 1937 γεννήθηκα, μ’ έστειλε η μαναμ’ πάνω στον Αϊνικόλα όπου γίνονταν μια συγκέντρωση σαν χοροεσπερίδα να ρωτήσω τον Θύμνιο τον Πλατσά που ήταν πρώτα ξαδέρφια με την μάνα μου, τον βρήκα εκεί στην εξέδρα όπου ήταν και τον είπα: Θα ρθει ο μπαμπάς μου; Ναι, ναι θα ρθει. Βρίσκω μια μέρα τον Στέφανο τον Πλατσά, αφτού στου Μιχαλούλη το κουρείο, μ' έδωκε και μια καραμέλα, πότε θα ρθει ο μπαμπάς; Ε, μπορεί να 'ρθει μπορεί και να μην 'ρθει. Εγώ πιτσιρικάς τότε δεν το κατάλαβα. Ήρθα εδώ στην μάνα μου που ζούζε και η γιαγιά μου και τους είπα: Βρήκα τον μπάρμπα το Στέφανο, τον ρώτησα πότε θα ρθει ο πατέρας μου και μου είπε ότι μπορεί να ρθει μπορεί και να μην ρθει. Μόλις τους είπα έτσι άρχισαν να κλαίνε, χαλασμός κυρίου γίνονταν. Ήταν 10-15 μέρες μετά που τον πήραν.
ΠΟΤΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΤΟΥ ΡΙΖΟΥ
ΠΟΤΟΣ ΡΙΖΟΣ
Ο Ρίζος Ποτός έμεινε στην καλύβα του Γαλλιώτα στην Παλιουργιά επειδή ήταν το πέρασμα κι έστελνε κόσμο σε διάφορες δουλειές.
ΠΟΤΟΥ ΚΑΤΙΝΑ ΤΟΥ ΡΙΖΟΥ
ΡΑΠΤΗ ΕΛΕΝΗ ΣΥΖΥΓΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ
Ρήγας Θεόδωρος: Εκεί στα Δέντρα ήταν λαούρα, κόσμος πολύς, εκεί τραυματίστηκε η Λένη Ράπτη γυναίκα του Τράκα. Να την ακούς να ρικάζει. Πάμε, λέει,ο πατέρας μου θα μας τσακώσουν τώρα. Είχαμε μαζί μας τον Νίκο Πενήντα, Αχιλλέα Καλαθά, Αννούλα Καλαθά και τον Στέργιο Στεργιανόπουλο που είναι στην Αθήνα, ήταν πιτσιρικάς. Κατεβαίνουμε κάτω και κάτω απ’ του Λιολιου ήταν καθίσματα, γούρνες όλο παλιούρι και φτέρες. Ήταν μια πέτρα και τρυπώσαμε, οι όλμοι και οι σφαίρες έπεφταν γίνονταν πάταγος. Έρχεται ένας στρατιώτης εκεί, αυτοί έπαιρναν τον τουρό όπως παίρνουμε μείς τον τουρό απ’ τα γρούνια τώρα, ήρθε αυτός ο Λοχίας και λέει την Αννούλα: Μην κουνιέσαι ντήπ, και έφυγε. Τότε σκότωσαν τους Κατουραίους, τον Θόδωρο Ριζούλα τον σκότωσαν μαζί με την Λένη στ' Αλώνι της Ζωής. Η Λένη ήταν χτυπημένη με κοιλιακό τραύμα εδώ στην σπονδυλική στήλη. Δεν μπορούσε να κινηθεί, ρέκαζε καταή, τι και δεν την έκαναν. Η Λένη του Ναιγια ο Θείος η Τράκα ήταν απ’ την Νίκαια, την Τραυμάτισαν στα Κλουβιά στου Σαρακατσιάνου παρακάτω, από πάνω απ’ του Τσιούτσκα, αυτή ήταν γυναικάρα όμορφη.
ΡΑΠΤΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ
Γαγάτσιος Βασίλειος 09/03/2005: Στον Χαράλαμπο το Γάλλο πίναμε τσίπουρα, πήγε 2 η ώρα και πάμε προς τα κάτω, ήμουν με το Νίκο Καραμάνη. Εκεί στου Παπαλέξη σκοτώθηκαν τρεις αντάρτες, ο ένας από το Κερμελί, τους έπιασαν και τους έβαλαν μέσα στο τσακτστήρ. Ήταν πολλοί θκοιμας, έπαιρναν λάδια, και του Μιχάλη Γκουντιντά ο αδερφός έφυγε, ήταν αντάρτης, πέρασε μέσα στα πυρά. Τον Γιώργο τον Τσιαούση, που έπιασαν εκεί, για να μην τον σκοτώσουν τον έστειλε ο Γρηγόρης Γουργιώτης να παρ' μπετόνια από κάποιο μέρος και αυτός ο βλάκας ξαναγύρισε, ουδεκεί τον σκότωσαν, τότε που τα ανατίναξαν ήταν. Εγώ με τον Νίκο Καραμάνη πήγαμε στο μοναστήρι. Είχαμε περίπολα παντού. Τον Γιώργο τον σκότωσαν και τον είχαν το τσιμπούκι στο στόμα. Εγώ είχα αυτόματο.
Γεώργιος Βούρτουρας του Βάϊου 25-2-2005: Τότε που ανατίναξαν τις γαλιάγρες στην Βελίκα, αφού ο στρατός έπιασε και τον Γιώργη Ράπτη ή Τσιαούς, ο Γρηγόρης Γουργιώτης του λέει: Να πας στου Κορδίλα την καλύβα να παρ'ς πετόνια, αυτός πήγε και γύρισε πάλι. Ο Γουργιώτης τον έστειλε για να φύγει. Ήταν κουφός αυτός δεν άκουγε καλά, ήταν και αγαθός.
ΡΗΓΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΤΟΥ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ
.........................................................................................................
ΡΗΓΑΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
Χαρατσής Βασίλης του Μιλτιάδη 7-1-07: Αυτούς που έπιασαν οι αντάρτες στην μάχη της Αγιάς τους σκότωσαν στη Σκίτη. Εκεί πάνω στην εκκλησία Αγιανάργυροι στην Νιβόλιανη έφεραν τον Μήτσιο Ρήγα ή Τομαρά και με λέει ένας Θωμάς, του Πρασά ο γαμπρός: Έμαθες, έπιασαν και τον Τομαρά εψές γιατι τον Μητσιο Ρήγα τον έλεγαν Τομαρά που ήταν στο στρατό, τους έφυγε από κει και τον έπιασαν και τον έβαλαν στο τομάρι.
Όπου να’ ναι τον φέρνουν. Τον έφεραν μόνο του εκεί και ζήτηξε το όνομα το δικό μου ο Μήτσιος. Πήγα στον Φεραίο τον ταξίαρχο που είχε μέσα στη σκηνή του και τον Μήτσιο. Να ο φίλος σου, μου λέει ο Φεραίος γιατί ο Μήτσιος του είπε ότι έμαθα ότι εδώ είναι ο Χαρατσής και θέλησα να έρθω εδώ γιατί τρανέψαμε μαζί. Αγκαλιαζόμαστε εκεί όπως έκανε η Τσακνάκαινα με την Αριστέα στον Βαθύρεμα. Μου λέει ο Φεραίος: Τι καπνό φουμάρει; Α, καλός είναι για μένα ήρθε εδώ, ήμαστε φίλοι, είναι λίγο ζωηρός. Αναλαμβάνεις γι αυτόν; Τι να αναλάβω; Άμα με φύγει; Σου λέω ότι είναι καλός, μπροστά ήταν και ο Μήτσιος θα πιστέψω, ακούς τι λέει ο πατριώτης σου;
Τον δώσαμε φαΐ εκεί και το πρωί τον πήραν και τον έστειλαν στο λόχο του Αβέρωφ. Εμείς ήμασταν 6 στον λόχο του Φεραίου που ήταν λόχος πληροφοριών. Από τότε δεν τον ξανα είδα ο Λόχος του Αβέρωφ έμεινε εδώ στον Κίσαβο και Όλυμπο. Εκεί στον Όλυμπο πήγαν στον Βόρειο Όλυμπο στο κοκκινοπλό έρχεται προς τα κει στρατός και ήρθαν προς τα δω προς την Πουλιάνα, Καρυά, εκεί είχαν μια ενέδρα πάνω από τον Σπαρμό το μοναστήρι, εκεί τον σκότωσαν το Μήτσιο Ρήγα. Στο ποτάμι εκεί περάσαμε και ξαναγυρίσαμε με ένα γόνα νερό και πέρασε η εμπροσθοφυλακή δίπλα απ' τον Πυργετό, πάνω έριξαν κάτι ριπές αλλά δεν μπορούσε να κινηθεί στρατός γιατί ήταν μεγάλη φάλαγγα.
Οι αντάρτες με όλα τα μάχιμα τμήματα στη μάχη της Αγιάς ήταν πάνω από 2.000 άτομα.
Καλαθάς Γεώργιος: Ρήγας Δημήτριος του Βασιλείου αδερφός του Γιάννη Ρήγα ή Κρίνα ήταν στον ΕΛΑΣ, βγήκε στο δεύτερο και σκοτώθηκε.
ΡΗΓΑΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΤΟΥ ΧΡΗΣΤΟΥ
Ρήγας Θεόδωρος του Χρήστου 19-4-06: Εκεί που έπιασαν τον Νίκο τον Τσιντσιράκο ήταν και ο αδερφός μου Νίκος Ρήγας, τους πήγαν στην πυρριταποθήκη και έφυγε ο δικός μου ο Νίκος. Ο Νίκος Ρήγας ήρθε στην Αγιά και κάθονταν στου Παπαχρήστου το σπίτι.
ΣΑΛΙΑΡΗ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ
ΣΚΑΘΑΡΟΣ ΜΙΛΤΙΑΔΗΣ ΤΟΥ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΥ
Μπουζούκη- Παπαστεφάνου Μαρία 13-3-2005: .... Μια άλλη εποχή πήγαμε στο ποτάμι να φύγουμε απάν. Είχαν σκοτώσει την Ειρήνη Σφυρή. Αν τους έβρισκε ο Στέφανος τότε, δεν θα τους άφηνε να την σκοτώσουν. Εμείς ήμασταν απάν εκεί στον Κίσαβο και θέλαμε να περάσουμε το ποτάμι να φύγουμε και είχε νερό πολύ. Ο Βασίλης Ζιούλης που τον σκότωσαν πίσω στην Γκλομπα ήταν και αυτός μαζί μας. Μας είπαν - κάτι ανταρτίνες ήταν- ότι έχουμε και μια γυναίκα απ’ το χωριό σας. Που την έχετε; την έχουμε αλλού. Φαίνεται ότι θα την είχαν σκοτώσει. Κοντά τον βρήκαμε τον Κέδρο.
Ρήγας Θεόδωρος 19-4-06. Από την Ρήνη είδα τα μαλιά της και τα ρούχα, είπαμε τον Παντελή (σύζυγός της) και τα πήρε. Ήταν στην Κερασιά από κατ'. Εκεί που φεύγουμε απ' τον Νιζηρό παραπάνω είναι μια μεγάλη περιστεριά στο αριστερό χέρι εκεί την είχαν την Ρήνη και την σκότωσαν παρακάτω που ήταν ένας φούρνος. Είναι μεγάλη Περιστεριά χωράει 250 γίδια μέσα. Εκεί από κατ' που πήγαμε ήταν μια κόκκινη φούστα, τα μαλλιά της και τα κόκκκαλα, πήγε και τα πήρε ο Παντελής. Ο Κουκουγιάννης ο Γιάννης την βρήκε πρώτος και πήγαμε εκεί. Κατ' απ’ το ρέμα είχαν ένα φούρνο με πέτρες έχει και άλλες περιστεριές πολλές εκεί στο πλάϊ και στον Καραπετσάνη από κάτω είχαν τα ραφεία που έραβαν, είχε περιστεριές και εκεί, τώρα γίνηκε ένας δρόμος. Εκεί βρήκα κάτι μπαταρίες.
ΣΦΥΡΗΣ ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΤΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ
Μπάτσικας Χρήστος- Κομμάτης Βάιος 21-4-06:
Βάιος: Τον Μακαρίτη τον Αλέξη Παπαλέξη εμείς τον σκοτώσαμε. Ο Αλέξης πήγε από το κάτω μέρος τον σπιτιού και οι άλλοι πήγαν από πάνω ο Κορδίλας και ο Κλεάνθης Γάλλος. Με λέει ο Κώστας ο Τσιαγκάλης απ' την ποταμιά: Βάϊο, τον σκοτώσαμε έναν εκεί στο σπίτι του Μιχόπουλο και πρέπει να’ ναι καπετάνιος, Σκονομέστε το πρωί και βλέπουμε τον Αλέξη Παπαλέξη. Εμείς ήμασταν στο παλιό σχολαρχείο. Εγώ ήμουν στο πολυβολείο και σκοτώνεται ο Φανής ο Σφυρής, μέσα στο πολυβολείο τον σκότωσαν. Έριξαν σπίτ τέτοιο που σπάει και τα ντουβάρια όλα. Εδώ σ’ αυτό το σχολείο ήμουν μαζί με τον Αντώνη τον Λαγδάρη.
ΤΑΚΟΣ ΑΛΕΞΗΣ
Φυτιλή - Ευσταθίου Χαρίκλεια Σύζ. Στεφ. 11-6-2005: Πρώτα οι αντάρτες στις 22 Φεβρουαρίου του 1947 πήραν τον άντρα μου Στέφανο. Τότε πέθανε και η παπαδιά του Παπαηλία το 1947 που γεννήθηκε ο γιος μου Γιάννης. Κοντά πήραν από τα σπίτια τους: τον Βασίλη Ασμίνη ( Ντάμπο), τον Β. Κορδίλα τον πήραν και τον απόλυσαν, τον γραμματικό της Μαρίας Κυλινδρή, τον Γρηγόρη Καλαγιά, τον Βασίλη Καλακά που είχε την Σταύρο του Γιώργου Γκαλιάκη τη μάνα, τον Δημήτρη Μπελιά της Φώτως 10-20 μέρες μετά τον δικό μου Στέφανο πήραν και αυτούς τους σκότωσαν και μετά πήραν τον Βασίλη Κορδίλα και Γάλλο Στέφανο. Το Δήμ. Γάλλο τον πήραν μαζί με τον Β. Ασμίνη..
Τάκος Ευάγγελος 21-1-07: Ήρθαν στο σπίτι μας (οι αντάρτες) την νύχτα, κατέβηκε κάτω ο πατέρας μου και λέει:
- Τι θέλετε, βρε, παιδιά;
- Ένα λεφτό, έλα εκεί στο γραφείο να μας φτιάξεις κάτι χαρτιά και θα γυρίσεις. Ήταν μέσα στην μάλλινη την χοντρή την φανέλα.
- Να πάρω το σακάκι μου.
- Όχι, όχι δεν αργάς, πέντε λεφτά.
Πήγε στο γραφείο και αφού πέρασαν ώρες και δεν ήρθε, η μάνα μου πήγε και ρώτησε στον Στέφανο τον Κυλινδρή, τον πατέρα του Μήτσιου που τον είχε μπάρμπα. Ο παππούς μου ο Μήτσιος και ο παππούς ο Στέφανος ο Κυλινδρής ήταν αδέρφια. "Αυτοί κάνουν και κάτι χοροεσπερίδες εδώ, δεν πας κάτω στο Σπύρο Πενήντα να δεις μήπως είναι εκεί μαζεμένοι;" είπε ο Στέφανος
Πήγαν αλλά δεν είδαν τίποτα, πήγαν προς την Πατσιούκα. Στο δρόμο, εκεί στον Κυλινδρή προς του Πατριώτα κατέβαιναν δύο 2 πρόσωπα που εκείνη την ώρα πρέπει να είχαν πάρει τον Βασίλη Ασμίνη: «Περπάτα! Περπάτα! Θα σε σκοτώσουμε» και τον έριχναν κλωτσιές. Η μάνα μου που ήταν μαζί με την θεια μου του Γάλλου Χαράλαμπου μόλις είδαν αυτά γύρισαν πίσω. Ξημέρωσε και βγήκε στο μπαλκόνι η μάνα μου και από κάτω η Μαρία Γάλλου: Ήρθαν, λέει και πήραν τον Μήτσιο και δεν γύρισε ακόμα.
- Πήραν και τον Αλέξη, λέει η μάνα μου. Ήρθε και η Παρασκευή Καλαγιά.
- Πήραν και τον Γρηγόρη, λέει, τον Μήτσιο Μπελιά τον Καλακά και Βασίλη Ασμίνη, έξη πήραν και μέσα σε 40 μέρες πήραν τον παππού τον Στεφανάκο Γάλλο και τον παππού Βασίλη Κορδίλα και τον Γκλαντή.
Έρχεται μια μέρα ο στρατός απ την Αγιά ήταν και ο Γρηγόρης Γουργιώτης μαζί τους.
- Πού είσαι Μαρία, έλα να δεις του Αλέξη τα ρούχα τα βρήκαμε πάνω στον Μπλαντού, να πούμε και την Παρασκευούλα Καλαγιά.
Κλάμα, κακό, εδώ. Περνούσε ένας ταγματάρχης από δω, χαμπνταρωμένος σ ένα άλογο,και τον ρωτούσαν οι δικοί μου. Ναι, λέει, βρήκαμε ρούχα αλλά δεν ξέρουμε ποιανού είναι. Αυτού μέσα στου Μπλαντού ήταν κλειστό το μέρος. Λένε ότι τους σκότωσαν με το ξύλο όλους, τους είχαν στον Βράχο και τους πετούσαν κάτω τον Μήτσιο τον Μπελιά που ήταν τελευταίος δεν πρόφθασαν να τον χτυπήσουν γιατί πέθανε από καρδιά είναι πληροφορίες αβάσιμες, απ άλλον τις άκουσα.
Τάκος Ευάγγελος 21-1-07. Πέρασε τόσος καιρός και μας κορόιδευαν ότι θα ’ρθουν οι γονείς μας, εγώ ήμουν 10 χρονού, το 1937 γεννήθηκα, μ’ έστειλε η μαναμ’ πάνω στον Αγινκόλα όπου γίνονταν μια συγκέντρωση, σαν χοροεσπερίδα, να ρωτήσω τον Θύμνιο τον Πλατσά που ήταν πρώτα ξαδέρφια με την μάνα μου. Τον βρήκα εκεί στην εξέδρα, όπου ήταν, και τον είπα: Τάκος Ευάγγελος 21-1-07: Ήταν Απρίλης μήνας και έρχεται το Πάσχα. Κατεβαίνει ένας αντάρτης και πάει στην Μαρία Γάλλου, ο Στέφανος ζούσε ακόμα, και τη λέει: επειδή έρχεται Πάσχα και επειδή οι δικοί σας είναι κρατούμενοι ακόμα άμα θέλετε φτιάξτε τίποτα για να τους πάμε. Φωνάζει και την μάνα μου η Μαρία και φτιάχνουν αυγά, κουλούρια, τα πήγαν και σε λίγες μέρες πήραν τον Στεφανάκο και τον Κορδίλα. Όμως μας κράτησαν εδώ ένα χρόνο να περιμένουμε ότι θα γυρίσουν πίσω, τον άλλο Απρίλη φύγαμε από δω. Λένε ότι ο Στέφανος Ζήσης δεν άφηνε να σκοτώσουν κανέναν.
- Θα ρθει ο μπαμπάς μου;
- Ναι, ναι θα ρθει.
Βρίσκω μια μέρα τον Στέφανο τον Πλατσά, αφτού στον Μιχαλούλη το κουρείο, μ έδωκε και μια καραμέλα:
- Πότε θα ρθει ο μπαμπάς;
- Ε, μπορεί να ρθει μπορεί και να μην ρθει.
Εγώ πιτσιρικάς τότε δεν το κατάλαβα. Ήρθα εδώ στην μάνα μου, που ζούζε και η γιαγιά μου και τους είπα: «Βρήκα τον μπάρμπα το Στέφανο, τον ρώτησα πότε θα ρθει ο πατέρα μου και μου είπε ότι μπορεί να ρθει και μπορεί να μην ρθει».
Μόλις τους είπα έτσι άρχισαν να κλαίνε χαλασμός κυρίου γίνονταν. Ήταν δέκα ως δεκαπέντε μέρες μετά.
Τάκος: 40 μέρες μετά τους δικούς μας πήραν τον παππού τον Κορδίλα και τον Στέφανο Γάλλο.
ΤΖΑΛΑΒΟΥΡΑΣ ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΤΟΥ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ
Τζαλαβούρας Νικόλαος 15-7-95. Ο Τσαλαβούρας Στέφανος αντάρτης σκοτώθηκε στον Τίρναβο. Αυτός που σκότωσε τον Στέφανο τον βρήκα εγώ ύστερα. Τον είπαν αλτ και μόλις σήκωσε τα χέρια να παραδοθεί ο άλλος αντάρτης τον σκότωσε.
ΤΟΠΑΛΗΣ ΒΑΪΟΣ
Καλαθάς Γεώργιος: Τον Τοπάλη και Χαντζή τους πήραν νύχτα χωρίς στρατοδικείο και τους εξαφάνισαν, δεν βρέθηκε άκρη. Τους πήγαν προς τα πάνω για να τους δείξουν τα καταφύγια.
ΤΖΑΛΑΒΟΥΡΑΣ Ν.ΤΟΥ Γ. 15-7-95 : Τον Τοπάλη Βάϊο και Χατζή τους είχαν στο κρατητήριο στη Λάρισα κα τους πήραν και τους σκότωσαν. Εγώ ήμουν εθνοφρουρός και επειδή ήμουν τραυματίας και δεν με πίστευαν έκατσα καμιά εικοσαριά μέρες στη Λάρισα στο Μεζούρλο και το βράδυ ήμασταν μαζί μ’ αυτούς, καπνίσαμε τσιγάρο. Αλλά το πρωί εξαφανίστηκαν.
ΤΣΙΑΓΓΑΛΗΣ ΑΛΕΞΗΣ ΤΟΥ ΙΩΑΝΝΗ
Μασούρας Ρίζος 20-01-2007: Τον Αλέξη Τσιαγκάλη τον πήραν υπηρεσία τον φόρτωσαν 2 μπλάρια πολεμοφόδια και τον έστειλαν να βγει στο μαυροβούνι μόνος του και το έπιασαν και τον έβαλαν στη φυλακή δεν υπόγραφε και κάθισε στην φυλακή. Ήταν να πάει υπηρεσία ο Ηλίας Γουργιώτης.
ΤΣΙΑΓΓΑΛΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΤΟΥ ΙΩΑΝΝΗ
Καλαθάς Γεώργιος: Τσιαγκάλης Βασίλειος του Ιωάννου, της Μαριάνθη ο Άνδρας ήταν κομματική, ΕΛΑΣ σκοτώθηκε στο δεύτερο στον Γράμμο; Μπαλογιάννης Γιάννης 20-04-2006: Έφυγα από την Υαλοπηγή απ' τον Γράμο, είχαν μαζί μου τον Γιώργο Τσιαγγάλη απ' την Κάψτια, αδελφό του Βασίλη Τσιαγγάλη - Πατέρας του Γιώργ. Τσιαγγαλάκου- που ήταν παντρεμένος στην Κάψτια, δεν τον ήξερα αυτόν μόνο τον Βασίλη εδώ που έκανε τον καπετάνιο. Αυτός ήταν ταλαίπωρος, βγήκαμε πάνω από την Υαλοπηγή και ήμασταν μαζί, εκεί μου λέει: Γιάννη φεύγουμε; Ήταν λίγο μεγαλύτερος από μένα, φεύγουμε για να πάμε στο στρατό; Εγώ ήξερα ότι έπρεπε να φτάσουμε στην Καστοριά ύστερα από τόσα χιλιόμετρα. Εγώ είπα με τον νου μου ότι μας έβγαλαν εδώ για να με καταπατήσει. Αυτός ήταν αγράμματος και αγαθός. Του λέω: μήπως σ’ είπαν να βγούμε εδώ για να με προπαγανδίσεις;
Όχι Γιαν' δεν μ’ είπαν έτσι. Πρόσεξε, αν έχεις τέτοιο σκοπό θα με τφυκίσεις ή θα σε τφυκίσω.
Μη φοβάσαι τίποτα απ΄ αυτά.
ΤΣΙΑΓΓΑΛΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ
Μπαλογιάννης Γιάννης 20-04-2006: Έφυγα από την Υαλοπηγή απ' τον Γράμο, είχαν μαζί μου τον Γιώργο Τσιαγγάλη απ' την Κάψτια, αδελφό του Βασίλη Τσιαγγάλη - Πατέρας του Γιώργ. Τσιαγγαλάκου- που ήταν παντρεμένος στην Κάψτια, δεν τον ήξερα αυτόν μόνο τον Βασίλη εδώ που έκανε τον καπετάνιο. Αυτός ήταν ταλαίπωρος, βγήκαμε πάνω από την Υαλοπηγή και ήμασταν μαζί, εκεί μου λέει: Γιάννη φεύγουμε; Ήταν λίγο μεγαλύτερος από μένα, φεύγουμε για να πάμε στο στρατό; Εγώ ήξερα ότι έπρεπε να φτάσουμε στην Καστοριά ύστερα από τόσα χιλιόμετρα. Εγώ είπα με τον νου μου ότι μας έβγαλαν εδώ για να με καταπατήσει. Αυτός ήταν αγράμματος και αγαθός. Του λέω: μήπως σ’ είπαν να βγούμε εδώ για να με προπαγανδίσεις;
Όχι Γιαν' δεν μ’ είπαν έτσι. Πρόσεξε, αν έχεις τέτοιο σκοπό θα με τφυκίσεις ή θα σε τφυκίσω.
Μη φοβάσαι τίποτα απ΄ αυτά.
ΤΣΙΑΓΓΑΛΗΣ ΚΩΣΤΑΝΤΙΝΟΣ
ΤΣΙΑΠΑΝΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ή ΤΖΙΩΛΑΣ
Ευρύκλεια Πλατσά - Τσιάπανου 2-3-2007: Ήρθε στην Αγιά ο πατέρας μου αλλά τον σκότωσαν, στα κάστανα ήταν, θα ήταν καμιά 60-70 χρονών..
Παππού! φώναζαν τα παιδιά.
Ήρθα μαναρούλιαμ' να σας ιδώ…
Ήρθε ο Τηλέμαχος Ζιάκας και ο Στέφανος Φτσάς .....
- Βρίκλεια!
-Ποιος είναι; λέω.
-Είναι ο πατέρας σου μέσα;
-Ναι είντους, τρώμε
- Ω, ρε άφκιτον, θα τον φέρουμε πάλι, ναρθεί να δως μια ανάκρις.
-Που θα δως ανάκρις;
-Α, εκεία στου φρουραρχείο, στ' Αργυρούλ' θα τον φέρουμε πάλι
- Α, ρε να φάει, λέω.
Απέναντι από μένα ήταν μια χωροφυλακίνα κι είχε ένα μικρό κορίτσι και κοιτούσα τα παιδιά και με πλέρουνε, Ευθυμία την έλεγαν.
- Αχ κυρα βρίκλεια αυτήν η γκουρελού μ' άρέζ
- Θα στην δώσω, λέω, τι έγινε θα μι φέρτι τον πατέρα μου;
Τον πατέρα σου τον σκότωσαν μου λέει.. η μάναμ είχε υφάνει μια βελέντζα, στην ύφανε η Βανθία η Αναγνωστούλη και την έφερε στην δριστέλα και δεν έφεραν το βράδυ τον πατέρα μου ήταν κλεισμένοι με την Λένη του Γιατρού και ένας παππούς εκεί στου φρουραρχείο. Έφκιασα και γω πίτα και στην πήγα.
-Την έφαγα εγώ.. ήταν σκοτωμένος ο πατέρας σου, μου είπε η Λένη. Τον πήραν μ' ένα χριαμ παρδαλό σκεπασμένο.
- Που τον παράχωσαν; λέω. Ο Κατσιούλας τον βρήκε, αυτός ήταν για ξύλο.. ρέκαζαν οι Τουρκοχωρίτες ούλ, ξύλο και σκότωμα.
Με την ανάκριση, είχα γνωρίσει κάποιον χωροφύλακα, Βαγγέλη Κατσιούλα.
- Που είναι ο πατέρας μου;
- Έφυγε, μου λέει.
- Που πάει;
- Πάει στον άλλο κόσμο, προψές, μου λέει, α εκείνος θα ήταν με το παρδαλό το χριάμ σκεπασμένος και τον είχαν από πίσω απ’ την καρότσα.
Τον πάει η μάνα μου χριάμ παρδαλό για να σκεπαστεί για να μην κρυώνει. Τον παράχωσαν όξω από το νεκροταφείο, λες και ήταν αντάρτης, Τσιαπανέ και αντάρτες γίνεται; Άφησαν τέσσερα κορίτσια ορφανά. Α,ρε δεν ντρέπονται που έβαλαν τον χρυσό τον άνθρωπο όξω από το νεκροταφείο; αντροπή τους, λέω, αυτός δεν πείραξε κανέναν. Να φυλάγει ο θεός να μην έρθουν τέτοια χρόνια.
ΤΣΙΑΠΑΝΟΣ ΣΤΕΦΑΝΟΣ
Ρήγας Θεόδωρος 19-4-06. Πήγαμε και στην Πράσινη Παράγγα εκεί που είχε σκοτωθεί ο Φανής ο Κάκας, είχα μάσει εκεί πολλές σφραγιδες, σε περιστεριές ήταν, τις πήρα εγώ και τις πέταξα, φοβούμασαν. Είχαν σ' ένα μέρος πολλές σφραγίδες και βλήματα σωρό, τους κινηγούσε ο στρατός, τηρούσαν να φύγουν γιατί κινητοποιήθηκε στρατός παντού. Ο Φανής ήταν βοσκός και ανατινάχτηκε από βλήματα που τα περιεργάζονταν.
ΤΣΙΑΡΑΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ Ή ΜΠΟΥΡΜΠΟΥΡΑΣ
ΤΣΙΑΡΑΣ ΙΩΑΝΝΗΣ
ΤΣΙΑΡΑΣ ΚΛΕΑΝΘΗΣ
ΤΣΙΑΤΣΙΟΥ ΚΑΤΙΝΑ ΤΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥ
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ ΤΟΥ 1948. ΔΕΞΙΑ Η ΤΣΙΑΤΣΙΟΥ ΚΑΤΙΝΑ
................................................................................
Καλλιόπη Ευσταθίου 25-12-2005: Όταν πήραν την δυχατέρα της Τσιατσιούλους, αυτή κίνησε κοντά, και δω πάνω στου Τσιρρέα, έκλαιγε και φώναζε. Άχ, τα τουμάρια, τους ρουφιάνους, μι πήραν του κορίτσι μ’.
Μπουζούκη - Τσιάτσιου Χρυσούλα7-8-06: Είχα μια αδερφή Κατίνα. Πήγαν στο Ντουλοκομίτη απάν στο Νεοχώρι, Καρίτσα είχαν το Σανατόριο εκεί. Η Κατίνα πέθανε στα Πνακωτό, έτσι λέγονταν αυτό το χωριαδάκι. Δεν ήμασταν εκεί εμείς εκεί ήταν ο Γιώργος Ζιάκας, Αποστόλης Ράπτης ή Τσιαούσης. Είχε ψώρα η Κατίνα.
Ράπτης Απόστολος 26/06/2005: Στον άι Γιώργη μ' έβαλαν στο χειρουργείο. Πρώτα χτυπήσαμε την Καρδίτσα, και εκεί ήρθαν τα τάνκς. Στον άι Γιώργη είχαμε το χειρουργείο. Ήταν Οκτώβρης μήνας. Μετά πήγαμε το χειρουργείο στον Καραβασαρά (χωριό) Εκεί πέθανε η Κατίνα Τσιάτσιου του Νικολάου, είχε ψώρα, εκεί πέθανε και ο Βασίλης Πασιάς της Σταύρως και του Κλεάνθη μάλλον είχε τύφο. Εκεί τον ανακάλυψε η Λένη του Ταπαντζιά. Στον Καραβασαρά, βρήκα την Χαρίκλεια Κελάρη και την Κούλα Πλατσά (Μούρη) ήταν άρρωστες. Πήγα στο χειρουργείο και τους είπα, και μου λένε: Δεν είναι άρρωστες, θέλουν να πάνε στον Γράμμο, γιατί εκεί είχαν και τους γνωστούς τους από το λόχο. Γράψαμε και ένα γράμμα από κει.
Μπάκαβος Παναγιώτης 26-4-05: Η Τσιάτσιου Κατίνα, σκοτώθηκε, γεννήθηκε το 1931.
ΤΣΙΝΤΣΙΡΑΚΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ. Γεννήθηκε το 1923.
Δουβώρης Θεόδωρος 16-6-1995: Ο μπάρμπας σου ο Μήτσιος Τσιντσιράκος έφυγε το 46. Ήρθε, μια Ταξιαρχία του Ρίμινι, τους έφεραν εδώ, Ο σκοπός τους ήταν να βγάλουν το αντάρτικο και καταδίωκαν αυτούς που έκαναν στον ΕΛΑΣ. Από πού ερχόταν ο μπάρμπας σου ο Μήτσιος και τον βρήκε ο στρατός εκεί στο πηγάδι στα Κλαπέικα -Αντωνούλη. Δυο μέτρα άντρας, ψηλότερος από τον άλλο το Μήτσιο του Στέφανου, πολύ ψηλός, ενώ ο Νίκος - αδερφός του ήταν φαρδύς και χοντρός. Εκείνος ήταν ντερέκι, θα ήταν ένα και ενενήντα, τον ψόφησαν στο ξύλο και από τότε έφυγε αντάρτης. Έλεγε ο μπάρμπας ο Φανής Τσιντσιράκος: "Αχ, παλικάρ' πιδί, να του βαρούν κι γω να κοιτώ". Έβγαλαν τον Σούρλα, εδώ, στον κάμπο, τσλιάντσι για να βγούν αντάρτες. Έρχονταν από τον κάμπο με τα τσιαούλια στραβά, τόσο ξύλο έτρωγαν. Δεν ήρθε δω ο Σούρλας, αλλά έφυγαν από εκεί οι καταπιεσμένοι και ήρθαν εδώ.
Πασιάς Δημήτριος του Ιωάνου17-2-07: Στον Νιζηρό, μόλις περνάμε απ' την Κρανιά απ' τα μονοπάτια, ήταν αριστερά κατ' απ' το δρόμο καμμιά μισή ώρα δρόμο απ' την Κρανιά, νύχτα πααινάμε και είχαν σταυρό λίγο παραδώ απ' το ρέμα, στην πλαγιά, ήταν ο τάφος του Δημήτρη Τσιντσιράκου. Αριστερά όπως πααινάμε απάν' προς Νιζηρό, το αεροπλάνο τον σκότωσε.
ΤΣΙΝΤΣΙΡΑΚΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
Διδίνος Νικόλαος 13-1-07: Με τον μπάρμπα σου Νίκο τον Τσιντσιράκο ήμασταν μια ηλικία, το 1925 γεννηθείς. Ο αδερφός του Μήτσιος ήταν 2 χρόνια μεγαλύτερος από μας, ήταν καλός μαθητής και έλεγε αστεία πολλά, είχε καλαμπούρι πολύ. Είχαμε δάσκαλο τον Γιάννη Δασκαλάκη και μια γυναίκα Μυρσίνη την έλεγαν. Κάθε βράδυ την Μεγάλη βδομάδα μας πάαινε στην εκκλησιά, αυτός έπαιζε βιολί και εμείς ήμασταν στην χορωδία μέσα στην εκκλησία με το βιολί από κείνον μάθαμε καμπόσα γράμματα, ήταν απ΄την Λαμία. Η Χαρίκλεια του Μασούρα που ήμασταν μια ηλικία ήταν αδύνατη: Να λέτε τις μάνες σας να σας ψήνουν από καμιά πατάτα το πρωί, να τρώτε, να μην ερχόσαστε νηστικοί στο σχολείο. Δεν είχαμε τίποτα να φάμε.
Τσιάπανος Σταύρος του Γεωργίου 25-2-2005: .... Ακούω το Βασίλη Τσολάκη να φωνάζει: Τσιάπανε! Ελάτε προς τα εδώ. Μ’ αυτόν τον ανθυπολοχαγό γνωρίζονταν ο Τσολάκης, πιο παραπάνω ήταν ένας αντάρτης ζαρωμένος σε μια πατλιά, βάνει μια ριπή και παίρνει ένα στρατιώτη που ήταν μπροστά από μας. Ύστερα ο Στρατιώτης αυτός δεν πέθανε εκείνη την ώρα άλλά το Βράδυ στις 9 απ’ το Βόλο ήταν. Ήταν 2 αντάρες εκεί. Τον βάρεσε στην κοιλιά και εκεί που ήταν ο στρατιώτης κατω τραυματίας κάτι ανθυπολοχαγοί γυρνούσαν τα αυτόματα σε μας με ριπές. Πέστε κατ', λένε, πήρε το Νίκο Τσιντσιράκο δίπλα στην κοιλιά, φούσκωσε και βγήκε απ' την άλλη δεν βγήκε εντελώς έξω. Εμένα πέρασε δίπλα απ’ το κεφάλι, στου Νίκου του στραβού τον ξύρισε, έριξαν επίτηδες, θα μας σκότωναν. Ο φαντάρος γκιλιούνταν καταή, ο Νίκος ούρλιαζε και αυτός, μετά με λεν: Σύρε εκεί μέσα να παρ'ς τον αντάρτη. Πάω εκεί και τον ρίχνω στον ώμο. Έριχνε ένα ντουρλάπ, ένα χιόνι, πώς να τους κατεβάσουμε κάτω στον Πλαταμώνα; Έρχονται και οι Μαυδες από κοντά και έλεγαν για τον Νίκο:
Άστε τον να τον σφάξουμε, έχει και αδερφό αντάρτη και μας σκοτώνει, μας φοβέριζαν οι Μαυδες. Ήταν εκεί ο Γιάννης ο Ντάμπος, ο Μήτσιος ο Μπλέτσας και μας φοβέριζαν: "Κατεβάστε τον κάτω να τον σφάξουμε, έχει αδερφό αντάρτη".
Ρήγας Θεόδωρος 19-4-06: Εκεί που έπιασαν τον Νίκο τον Τσιντσιράκο ήταν και ο Νίκος Ρήγας, ο αδερφός μου, τους πήγαν στην πυραποθήκη και έφυγε ο δικός μου ο Νίκος. Ο Νίκος Ρήγας ήρθε στην Αγιά και κάθονταν στου Παπαχρήστου το σπίτι.
Ρήγας Θεόδωρος του Χρήστου 19-4-06: Εκεί που έπιασαν τον Νίκο τον Τσιντσιράκο ήταν και ο αδερφός μου Νίκος Ρήγας, τους πήγαν στην πυρριταποθήκη και έφυγε ο δικός μου ο Νίκος. Ο Νίκος Ρήγας ήρθε στην Αγιά και κάθονταν στου Παπαχρήστου το σπίτι.
Τσιντσιράκος Οδυσσέας του Βασιλείου 14-1-2006: Η μάνα μου μοναχά ήταν εδώ ο πατέρας μου ήταν στο Μακρόνησο. Τον Νίκο τον καθάρισαν το τραύμα και μετά από μέρες ήρθε στην Αγιά, βρήκε και την μάνα μου εκεί και λέει: Θα φύγω και γω, θα ρθω προς τα κει, στους αντάρτες
- Μην έρχεσαι, θα παν χαμένοι όλοι εκεί, κάτσε εκεί που είσαι. Ο Νίκος έκατσε στον όρχο στο Νοσοκομείο και ζήτησαν να μάθουν τι άνθρωπος είναι. Πήγε ο Στυλιανός ο Στεφανάρας και τον απάλλαξε και δεν τον κατηγόρησε κανείς άλλος, πήγε στο Βόλο στρατιώτης, από Βόλο Γιάννενα και στον Γράμμο όπου σκοτώθηκε στις 20 Ιούλη, τις τελευταίες μέρες του πολέμου. Ήταν ένα παιδί απ’ την Καρίτσα μαζί με τον Νίκο και έλεγε. Ήμασταν ένα σύνταγμα που κάμναμε επιθέσεις στον Γράμμο και μας το διέλυσαν, δεν μπορούσαμε να σπάσουμε, μας λιάνσαν, την τελευταία μέρα πάτησε νάρκα και είχε κοιλιακό τραύμα και πέθανε, απ’ το τάγμα μας έμεινε μια διμοιρία.
Μασούρας Ρίζος 09-02-07: Εκεί που σκοτώθηκε ο Νίκος Τσιντσιράκος το ύψωμα λέγεται Πάτωμα, εγώ ήμουν στο Κλέφτη και μέλεγαν ότι εκεί πάνω σκοτώθηκε ο Νίκος Τσιντσιράκος. Σκοτώθηκαν πολλοί στρατιώτες, τους έκαναν επίθεση οι αντάρτες. Πολύ μακρυά ήταν τα δύο υψώματα μεταξύ τους.
ΤΣΙΟΦΛΙΚΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΤΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥ
Μπάκαβος Παναγιώτης 26-4-05: Ο Μήτσιος Τσιοφλίκης του Νίκου σκοτώθηκε. Γεννήθηκε το 1930.
ΤΣΟΛΑΚΗ ΑΡΤΕΜΙΣ
Μπάκαβος Παναγιώτης 26-4-05: Η Άρτεμη Τσολάκη σκοτώθηκε, γεννήθηκε το 1931.
ΦΥΤΙΛΗΣ ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΤΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ
Φυτιλή - Ευσταθίου Χαρίκλεια Σύζ. Στεφ. 11-6-2005: Πρώτα οι αντάρτες στις 22 Φεβρουαρίου του 1947 πήραν τον άντρα μου Στέφανο. Τότε πέθανε και η παπαδιά του Παπαηλία το 1947 που γεννήθηκε ο γιος μου Γιάννης. Κοντά πήραν από τα σπίτια τους: τον Βασίλη Ασμίνη ( Ντάμπο), τον Β. Κορδίλα τον πήραν και τον απόλυσαν, τον γραμματικό της Μαρίας Κυλινδρή, τον Γρηγόρη Καλαγιά, τον Βασίλη Καλακά που είχε την Σταύρο του Γιώργου Γκαλιάκη τη μάνα, τον Δημήτρη Μπελιά της Φώτως 10-20 μέρες μετά τον δικό μου Στέφανο πήραν και αυτούς τους σκότωσαν και μετά πήραν τον Βασίλη Κορδίλα και Γάλλο Στέφανο. Το Δήμ. Γάλλο τον πήραν μαζί με τον Β. Ασμίνη..
Τον σκότωσαν τον κόσμο τζιάμπα και από δω και από κει. Αδερφός τον αδερφό, αδερφικός πόλεμος ήταν. Ο μπάρμπας σου ο Ν Τσιντσιράκος και ο Χρήστος ο Ζιούρκας ήταν υπηρεσία στους αντάρτες και έρχονταν από τις Πλάκες σιαδώ. Με το Χρήστο ήμασταν ίσια. Στις Πλάκες σταύρωσαν τον άνδρα μου Στέφανο Φυτιλή, τον είχαν δεμένο και τον είχε μια Παναϊα ή Ζιάκας μαζί με έναν άλλο αντάρτη. Ο Χρήστος είπε την μάνα του την Ζωή. Στον Ξηρόλακα από κατ' απ’ τα Τσιουλακέϊκα τα χωράφια από κάτω τον πάαιναν σιακεί. Τον πήραν απ' την Αγιά. Έπαιρνε σφαχτά, αρνιά κατσίκια και έσφαζε, έκατσε το βράδυ εκεί στην θειά μου Χαρικλειώ και πήγαν και τον πήραν. Να πεις την Χαρικλειώ, είπε ο Ζιάκας να πάει στον Κουμπάρο το Στέφανο Ζήση να του πει. Πήγα εγώ αλλά δεν ήταν. Ήταν στο Μαυροβούνι. Και με κάμποσες μέρες πήγε στο Κ. Νερό πέρασε το αεροπλάνο και τον σκότωσε. Από δω πρόδιδαν, ήταν τότε ο ..... αυτός τους σκότωσε. Και μετά ο ..... δεν χώνευε κανέναν και πήραν και τους άλλους και τους σκότωσαν. Πρώτα πήραν τον άνδρα μου, μετά την αποκριά σκοτώθηκε ο Ζήσης Στ. και μετά πήραν τους άλλους. Τους σκότωσαν παν στην Κουρουμπλιά .Με είπε η Παπαδιά του Στ. Βούρτουρα η γυναίκα. Ήταν ο Μήτσιος ο Μπλαντός που τους είδε εκεί πάνω στην μπάρα και είπε την Κατίνα να πάρει τα παιδιά και να φύγει. Μη σε λένε ότι θα’ ρθει ο Βασίλης. Τον θκομ τον πάαιναν προς τα κει.
Ευσταθίου Βασίλης13-1-07 : ο Λεωνίδας Τσιάρας τον πήρε απ' το σπίτι τον Στέφανο Φυτιλή ο Στέφανος ήταν στον ΕΛΑΣ τότε πήγαιναν προς τα παν με τον Καλαθά για σφαχτά στην Σπηλιά βρήκαν και τον Χατζηευθυμίου και τους είπαν να πάτε να πείτε μερικούς χωριανούς να οργανωθούν. Ο Ζιάκας ήταν που ήξερε πολλά είναι στην Λάρισα τώρα.
ΧΑΡΑΤΣΗ ΑΝΝΑ ΤΟΥ ΡΙΖΟΥ
ΧΑΡΑΤΣΗΣ ΑΝΤΩΝΗΣ
Ευσταθίου Ιωάννης 25-12-2005. Ήταν το Σεπτέμβρη ή Οκτώβρη του 46 όταν ήρθε η Ταξιαρχία του Ρίμινι. Τότε έβανε το πυροβολικό από Αγιά και έφτανε μέχρι Αστροβό και από το Τσάγεζι πάλι μέχρι Αστροβό. Τότε παραδόθηκαν αρκετοί αντάρτες. Ο Κλεάνθης Ευθυμιάδης παραδόθηκε αλλά τον σκότωσαν στο ξύλο και έφυγε. Τότε έξω ήταν η Παναϊά, Σαρακατσιάνος, Μπαμπής και άλλοι. Με την Ταξιαρχία του Ρίμινι είχε ξεκινήσει ο Εμφύλιος. Ο Σπύρος Πενήντας και ο Ευθυμιάδης Γιώργος ήταν εδώ στον Παπάνθιμο και την άνοιξη του 47 δυνάμωσε το αντάρτικο. Στον Παπάνθιμο ήταν αυτοί και πολλοί άλλοι από τον κάμπο και χωριά του Βόλου. Είχαν ψεύτικα ονόματα όλοι. Κάθε μέρα έσφαζαν μια προβατίνα κι έτρωγα κι εγώ. Μέχρι τέσσερα αρνιά είχαν μέσα. Από κει πήγαν κι βάρεσαν το καράβι στην Παλιουργιά. Ήταν κι ο Αντώνης Χαρατσής ή Μπουρούσης, ο πατέρας του ήταν αδερφός του Ρίζου του Μπουρούση, Γιάννη τον έλεγαν. Πήγε και ο Αντώνης εκεί στο Καράβι. Αυτόν τον Αντώνη ο πατέρας μου τον είχε ανιψιό από αδερφή. Ήρθε με το σορτς στον Παπάνθιμο, έφυγε από την Αγιά ήταν 20 ή 21 χρονού. Ανδρομάχη έλεγαν την μάνα του. Εκεί στην ομάδα ήταν ο Σπύρος ο Πενήντας και Γιώργος Ευθυμιάδης αρχηγοί. Έξω κοιμούνταν και το χειμώνα πήγαν στις καλύβες. Όλα τα χωράφια είχαν καλύβες τότε, άλλες πέτρινες και άλλες με βριζιά. Αυτή η ομάδα ήταν στον Κίσαβο. Το χτύπησαν το καράβι αλλά έκανε εμπλοκή το πολυβόλο και ύστερα έριχνε οβίδες το καράβι μέχρι τον Παπάνθυμο.
Δημηνίκος Ιωάννης: Ο αδερφός μου Ηλίας κατσιάκσει (έφυγε) απ’ το στρατό απ’ το Βόλο μαζί και ο Κωστάκης Αδαμούλης, ο Γιώργος Δαλδάς ή Νταλντάς ο Αντώνης Χαρατσής ή Μπουρούσης απ’ την Αγιά, που κάθονταν στην Αγιά αλλά η καταγωγή του ήταν από δω και η μάνα του ήταν (Νάκα) Ευσταθίου αλλά και ο πατέρας του από εδώ είχε καταγωγή.
ΧΑΤΖΗΣ ΣΤΕΦΑΝΟΣ
Καλαθάς Γεώργιος: Τον Τοπάλη και Χαντζή τους πήραν νύχτα χωρίς στρατοδικείο και τους εξαφάνισαν, δεν βρέθηκε άκρη. Τους πήγαν προς τα πάνω για να τους δείξουν τα καταφύγια.
Τζαλαβούρας Νικόλαος του Γ. 15-7-95 : Τον Τοπάλη Βάϊο και Χατζή τους είχαν στο κρατητήριο στη Λάρισα κα τους πήραν και τους σκότωσαν. Εγώ ήμουν εθνοφρουρός και επειδή ήμουν τραυματίας και δεν με πίστευαν έκατσα καμιά εικοσαριά μέρες στη Λάρισα στο Μεζούρλο και το βράδυ ήμασταν μαζί μ’ αυτούς, καπνίσαμε τσιγάρο. Αλλά το πρωί εξαφανίστηκαν.
ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ ΝΑ ΣΥΜΠΛΗΡΏΝΕΤΑΙ